Ad Populum. Gerb. 42. Fideles tuos, Domine, benedictio desiderata confirmet, R. S. quae eos et a tua voluntate nunquam faciat discrepare, Pam. 224. et tuis semper indulgeat beneficiis gratulari. Per. 2 7 1 Quadragensima V.; Tommasi, however, notes that V. reads quadragesimae, and this may be the true reading, inchoantis being connected with quadragesimae, and initium an ungrammatical accusative. effectus S Gerb. Pam. Men.; affectos S'; V. R. as text. 3 voluntatibus R. S2; V. Gerb. Pam. Men. as text. in tuo semper munere R. S. Gerb. Pam. V. (lvii infra) ; V. here as text. 5 In populum Men. • V. here omits indulgentia veniat, which is restored from Leon. R. S. Gerb. Pam. Men. and xxvi infra. corpori .sanguini Leon. Pam. Men.; V. has corpore. sanguinem. 8 nostrae affectus ieiunii salutare V.; R. S. Gerb. Pam. Men. Leon. as text. • carnis K. S. Gerb. Pam. Men. Leon.; V. as text. 10 temperemur S1; temperamus Leon.; abstinemus S2 Gerb. Pam. Men.; V. R. as text. cessibus S. Gerb. Men. Pam.; V. R. Leon. as text. 12 collato Gerb.; V. R. S. Men. as text. 13 remedia praebeant S Gerb. Leon.; remedio proveniant Men.; V. R. S1 as text. 14 Gerb. omits Domine and ad. 15 tribues V.; R. S. Gerb. Pam. Leon. as text. 16 Leon. reads opibus (operibus in Mur.) and omits abstinentes. text. 20 11 noxiis ... ex 17 ut nostrae fragilitati (omits per ieiunium) Leon.; V. R. S. Gerb. Pam. as text. 18 Pam. inserts quaesumus. 19 propensius S2 Gerb.; V. R. S1 Pam. as text. quos providentur V.; R. S. Gerb. Pam, as 21 ad caelesti munus V; R. inserts ad; S. Gerb. Pam. as text. auferamus Leon. 23 nobis quaesumus R. S. Gerb. Pam. (Amb.). 2 magnifice V.; R. S. Gerb. Pam. (Amb.) as text. 25 tua S2 Gerb.; Pam. (Amb.) omits tuis; V. R. S1 Leon. as text. providentiae pietatisque V.; Pam. as text. 27 Haecque S1; Haec S2 Gerb.; V. R. as text. 28 S2 Gerb. insert et. 29 V. omits quos. 26 Leon. 441. lxii infra. XIX. ISTAE ORATIONES QUAE SEQUUNTUR PRIMO SABBATO IN MENSE PRIMO SUNT DICENDAE. Orationes et preces in xii lectiones mense primo. Gerb. 42. Deus qui delinquentes perire non pateris, donec conver- R. S. tantur et vivant, debitam, quaesumus, peccatis nostris 512 sus pende vindictam, et praesta propitius ne dissimulatio Men. 42. cumulet ultionem, sed potius per ieiunium emendatio prosit ad veniam. Per Dominum nostrum. 2 Leon. 410. Omnium nostrum Domine quaesumus ad te corda con- Leon. 412. verte, et ab his quibus offenderis abstinentes, non iram tuam sed misericordiam sentiamus. Per. 4 Ieiunia, quaesumus, Domine, nos sacrata laetificent, ut imbecillitati nostrae tribuatur auxilium, et mentibus desideratus virtutum succedat affectus. Per Dominum. Adesto, quaesumus, omnipotens Deus, ac 5 ieiunio corporali mentem nostram operibus tuorum refice mandatorum. Per Dominum. xxvi infra. Pam. 342. xviii supra. xxv infra. xxviii inf. Da nobis observantiam, Domine, legitima devotione perfectam, ut cum refrenatione carnalis alimoniae, sancta tibi conversatione placeamus. Per. Omnipotens sempiterne Deus, qui per continentiam salutarem corporibus mederis et mentibus, maiestatem tuam suppliciter exoramus, ut pia ieiunantium precatione placatus, et temporalia subsidia nobis tribuas et aeterna. Per. y 1 pateris, sed expectas ut convertantur Pam. Men.; V. R. S. Gerb. Leon. as nostrorum V.; Leon. as text. text. 2 3 ut Leon. ⚫ tribuantur V. 8 • Domine quaesumus observantiam V. in praebeas V. in 9 V. omits et here, but has it in xviii supra. 5 ad V. (corr. by Tommasi). XX. ORDO1 QUALITER IN ROMANA SEDIS APOSTOLICAE EC- 4 Mensis primi, quarti, septimi et decimi 2 Sabbatorum die in xii lectiones ad sanctum Petrum, ubi missas celebrantur, postquam antiphonam ad introitum dixerint, data oratione annuntiat pontifex in populo dicens: Auxiliante Domino Deo et Salvatore nostro Iesu Christo. Auxiliante Domino Deo et Salvatore nostro Iesu Christo, clegimus in ordine diaconii sive presbyterii 10 illum subdiaconum sive diaconum de titulum illum 11. Si quis autem habet aliquid contra hos viros, pro Deo 12 et propter Deum 12 cum fiducia exeat et dicat. Verumtamen memor sit communionis suae. y Et post modicum intervallum mox incipiant 13 omnes Kyrie eleison 14 cum litania. Hac expleta ascendunt ipsi 513 electi ad sedem pontificis, et benedicit eos a quo 15 vocati sunt, et descendunt. Stant in ordine suo 16 benedictione percepta. Per Dominum 17. Sequitur oratio de Benedictione. Require ipsam in quarto aut decimo mense. Ad ordinandos presbyteros 18. Oremus, dilectissimi, Deum Patrem omnipotentem, ut super hos famulos suos, quos ad presbyterii munus elegit, caelestia dona multiplicet, et quae eius dignatione 19 sus- Martène cipiunt 20 eius 21 22 auxilio. exequantur num. y 23 Per Domi- viii. lib. I. cap. Gerb.ii. 41. 26 Exaudi nos, Deus salutaris noster 24, et super hos famulos tuos benedictionem 25 sancti Spiritus et gratiae sacerdotalis effunde virtutem, ut quos tuae pietatis aspectibus 20 offerimus consecrandos perpetua muneris tui largitate prosequaris 27. Per. y Consecratio. 30 Domine sancte, Pater omnipotens, aeterne Deus, honorum 28 omnium dignitatum quae tibi militant distributor 29, per quem 30 proficiunt universa, per quem cuncta firmantur, amplificatis semper in melius naturae rationalis. incrementis 31 per ordinem congrua ratione 32 dispositum : unde 33 sacerdotales 34 gradus, et officia Levitarum sacramentis mysticis instituta creverunt, ut, quum pontifices summos regendis populis praefecisses, ad eorum societatis et operis adiumentum sequentis ordinis viros et secundae dignitatis eligeres 35. Sic in eremo per lxx virorum prudentium mentes 36 Moysi spiritum propagasti, quibus ille adiutoribus usus in populo innumeras multitudines facile gubernavit. Sic et Eleazaro et Ithamar filiis Aaron 37 paternae plenitudinis 38 abundantiam transfudisti, ut 39 ad hostias salutares [et frequentioris 40] officii sacramenta 11 sufficeret meritum 42 sacerdotum. Hac providentia Domine apostolis Filii tui doctores fidei 43 comites addidisti, quibus illi 44 orbem totum secundis praedicatoribus impleverunt. Quapropter infirmitati quoque nostrae, Domine, quae514 sumus 45, haec adiumenta largire, qui quanto 46 magis fragiliores sumus tanto his plurius 47 indigemus. Da, quaesumus, omnipotens Pater, in hos famulos tuos 48 presbyterii dignitatem: innova in visceribus eorum spiritum sanctitatis, ut 49 acceptum a te, Deus, secundum 50 meriti munus obtineant 51, censuramque morum exemplo suae conversationis insinuent 51. Sint providi cooperatores nostri ordinis 52; luceat in eis 53 totius forma iustitiae, ut bonam rationem dispensationis sibi creditae reddituri 54 aeternae beatitudinis praemia 55 consequantur. Per. y Consummatio presbyteri 56. Sit nobis, fratres, communis oratio ut hi qui in adiutorium et utilitatem vestrae salutis eliguntur presbyteratus benedictionem divini indulgentia muneris consequantur, ut sancti Spiritus sacerdotalia 57 dona privilegio virtutum ne impares 58 loco deprehendantur obtineant. Per suum. Per.59 y Item Benedictio. Sanctificationum 60 omnium auctor, cuius vera consecratio, cuius 61 plena benedictio est, tu, Domine, super hos famulos tuos quos presbyterii honore 62 dedicamus, manum tuae benedictionis 63 infunde, ut gravitate actuum et censura vivendi 64 probent 65 se esse 66 seniores, his 67 instituti disciplinis, quas Tito et Timotheo Paulus exposuit 68, ut in lege tua die ac nocte, omnipotens ", meditantes, quod legerint 70 credant, quod crediderint doceant, quod docuerint imitentur; iustitiam, constantiam, misericordiam, fortitudinem in se ostendant, et exemplo probent, admonitionem confirment ", ut purum atque immaculatum ministerii tui 72 donum custodiant, et per 73 obsequium plebis tuae corpus et sanguinem Filii tui immaculata benedictione 74 transforment, et inviolabili caritate 75 in virum perfectum, in mensuram aetatis plenitudinis Christi, in die iustitiae et aeterni iudicii 76 conscientia 77 pura, fide plena, Spiritu sancto pleni persolvant 78. Per. y The forms for Ordination contained in V. are curiously broken up. See, besides this and the following sections, sections xcv, xcvi, xcix infra. The text of V. has been here corrected by a comparison with the following sources:(a) The text given by Gerbert (vol. ii. p. 140 sqq.) from a Zürich MS. (saec. ix circ.). (b) The Missale Francorum. (See Muratori, Lit. Rom. Vet. vol. ii.) (c) Three of Martène's Ordines, numbered by him ii, iii, iv (De Ant. Eccl. Rit. lib. I. cap. viii). Of these the first is taken from the Pontifical of Egbert, the second from the Jumièges MS., the third in the main from the Gellone MS. In the following notes these are cited respectively as Egb., Gem., and Gell., except where Martène notes a variation among the three MSS. employed for the last Ordo. (d) The Leonine Sacramentary. The readings of this are as a rule only noted where they differ from the text: when it is not cited, it agrees with the text, save in spelling or punctuation. 2 Egb. has Mensis primi hebdomada secunda, quarti hebdomada secunda, septimi hebdomada tertia, decimi hebdomada quarta: Martène's Ordo iv inserts (after decimi) feria quarta et sexta scrutandi sunt ipsi electi secundum canones, si digni sunt hoc onus fungi, but these words are omitted in the Codex Gellonensis, which thus, with V. Gem. Gerb., reads as the text. 3 lectiones, so V. (ungrammatically); Martène's Ordines have lectionibus. So V. Gell. (ungrammatically); missae Egb. Gem.; missa celebratur Gerb. 5 Gem. here inserts a form for the presentation of the candidates for Ordination by the archdeacon. annuat Egb.; adnunciet Gem.; V. Gell. Gerb. as text. 6 in populum Egb.; populum Gem.; V. Gell. Gerb. as text. ante-Christo; V. as text. text (ungrammatically). 10 8 7 Gem. Gell. Gerb. omit the second iterum; Egb. omits the repetition of the words Auxiliin ordinem Egb. Gem. Gell.; V. Gerb. as ⚫ diaconi V. Egb. Gem. Gerb.; Gell. as text. presbyteri Gem. Gerb.; V. Egb. Gell. as text. 11 So V. (ungr.); the rest have de titulo illo. Gem. adds illum presbyterum ad titulum. 12 Domino -Dominum Gerb. 13 incipiunt Egb. Gem. Gerb.; Gell. omits mox. 14 In one or more of the MSS. used by Martène for his Ordo iv the words novem vicibus are inserted here. 15 ad quod Egb. Gem. Mart. iv; V. Gerb. Mart. iv (marg.) as text. 16 descendentes stant in ordine suo [sua Egb.] Egb. Gem.; discedentes stant in ordine suo Gell.; V. Gerb. as text. 17 The words Per Dominum and the rubric following appear only in V. They are, as Tommasi suggests, misplaced, and should be connected, not with the preceding rubric, but with the Orat. in xii Lect. (see lxxxiii, and 11. lxxxv, infra). 18 The prayers which follow in V., like those in Leon., refer to more than one ordinand; in the other texts they contemplate one only, but there are here and there indications of their being copied from forms worded in the plural. 19 qui eius dignationem Gem. Gerb.; quibus quod eius dignatione Leon.; V. Miss. Franc. Egb. Gell. as text. 20 suscepit Gem.; suscipiunt Miss. Franc. Gerb. a ipsius Egb. Gell.; et eius Gerb.; V. Miss. Franc. Gem. as text. quantur Miss. Franc. Gerb. V. Miss. Franc. as text. 22 19 exe 23 auxiliante Domino nostro I. C. Egb. Gell. 2 Domine Deus noster Gem. Gell. Gerb.; Domine Deus salutaris noster Egb.; 25 benedictione Miss. Franc. (ungrammatically). consequantur V.; consequaris Gerb.; Miss. 28 honorum omnium et Leon. (bonorum suspectibus Miss. Franc. Franc. Egb. Gem. Gell. as text. 30 41 ed. Mur.); Egb. Gem. Gell. Gerb. insert auctor, et distributor; V. Miss. Franc. as text. 29 Gerb. omits quae tibi militant distributor; Egb. Gem. Gell. omit distributor; V. Miss. Franc. as text. per te Gem. 31 amplificantes... incrementi V. 32 congruam rationem Miss. Franc. (ungrammatically). 33 Egb. Gem. Gell. Gerb. insert et. 34 sacerdotalis (? for sacerdotales) V. Gell.; sacerdotales Miss. Franc. Egb. Gem. Gerb. 35 elegeris V. Leon. (ed. Ball.) Miss. Franc. Gem. Gerb. (prob. for eligeres, which Tommasi substitutes here). 38 mentem Gem. Gerb. 37 Gerb. omits filiis Aaron. 38 beatitudinis Gerb. 40 V. 39 et V. Miss. Franc.; Egb. Gem. Gell. Gerb. as text. omits et frequentioris, which all the other texts have. sacrum (for sacramenta) Gem. 12 ministerium Egb. Gem. Gell. Gerb.; V. Miss. Franc. Leon, as text. 43 Gerb. inserts presbyterii. 44 illis V. 45 Egb. Gell. quia quanto Egb. Gem. Gell.; qui tanto Miss. Franc.; plurius, so V. Miss. Franc. (perhaps for pluribus, which is the reading of the other texts). 48 in hoc famulo tuo illo Miss. Franc. (ungrammatically). 49 et Egb. Gell.; Miss. Franc. Gerb. Leon. omit ut; V. Gem. as text. 50 secundi Miss. Franc. Egb. Gem. Gell. Leon.; V. Gerb. as text. 51 obtineant. insinuent Gerb. 52 sint probi cooperatores ordinis nostri Gerb. Leon.; sit probus cooperator ordinis nostri Gell.; sit providus cooperator ordinis nostri Miss. Franc. Egb. Gem.; V. as 53 eluceat in eum Miss. Franc. Gerb.; eluceat in eo Egb. Gem. ; eluceat in eis Leon.; et luceat in eo Gell.; V. as text. 54 sibi credituri Gerb. 56 Gerb. Leon. do not give this form or that which follows it. Gem. inserts before them some other forms. omit quaesumus. V. Gerb. as text. text. as text. 46 ... 55 Gell. omits praemia. 63 praebeat Egb. 68 instituit Gell. 57 sacerdotali Miss. Franc. 58 imparis (perh. for impares) Gell. 59 Both V. and Miss. Franc. have this ending; Egb. Gell. have Per; Gem. Per Dominum. 60 Deus sanctificationum Egb. Gem. Gell.; V. Miss. Franc. 61 cuius is found in V. only. 62 ad presbyterii honorem Egb. Gem. Gell.; V. Miss. Franc. as text. 63 Miss. Franc. inserts eum. dendi V.; Gell. omits et censura vivendi. inserts omnium. 67 sit (for his) Gem. tua omnipotens Deus die ac nocte Gell. 70 elegerent et V.; elegerit Miss. Franc.; legerit Egb. Gem. Gell. "exemplum probet; admonitionem confirmet Miss. Franc.; exemplum praebeat, admonitionem confirmet Egb.; exemplum praebeat, admonitione confirmet Gem.; ostendat, probet, admonitione confirmet Gell.; V. as text, perh. ungrammatically. 72 Gell. omits tui. 73 Gell. omits per. Egb. omits benedictione and reads immaculati. 15 ut inviolabilem caritatem Egb. Gell.; Gell. inserts et. 76 iustitiae acternae iudicii V.; iusti et aeterni iudicii Gell.; Miss. Franc. omits et; Egb. Gem. as text. 73 appareat Gem. constantia V. |