At liquidi fontes et stagna virentia musco
Adsint, et tenuis fugiens per gramina rivus;
Palmaque vestibulum aut ingens oleaster inumbret:
Vt, quum prima novi ducent examina reges
Vere suo, ludetque favis emissa iuventus,
Vicina invitet decedere ripa calori;

Obviaque hospitiis teneat frondentibus arbos.
In medium, seu stabit iners, seu profluet humor,
Transversas salices, et grandia coniice saxa:
Pontibus ut crebris possint consistere, et alas
Pandere ad aestivum solem; si forte morantes
Sparserit, aut praeceps neptuno immerserit eurus.
Haec circum casiae virides, et olentia late
Serpylla, et graviter spirantis copia thymbrae
Floreat, irriguumque bibant violaria fontem.
Ipsa autem, seu corticibus tibi suta cavatis,
Seu lento fuerint alvearia vimine texta,
Angustos habeant aditus: nam frigore mella
Cogit hiems, eademque calor liquefacta remittit.
Vtraque vis apibus pariter metuenda: neque illae
Nequidquam in tectis certatim tenvia cera
Spiramenta linunt, fucoque et floribus oras
Explent, collectumque haec ipsa ad munera gluten
Et visco et Phrygiae servant pice lentius Idae.
Saepe etiam effossis, si vera est fama, latebris
Sub terra fovere larem, penitusque repertae
Pumicibusque cavis, exesaeque arboris antro.
Tu tamen e levi rimosa cubilia limo

Vnge fovens circum, et raras superiniice frondes.
Neu propius tectis taxum sine; neve rubentes
Vre foco cancros; altae neu crede paludi,

Aut ubi odor coeni gravis, aut ubi concava pulsu
Saxa sonant, vocisque offensa resultat imago.

Quod superest, ubi pulsam hiemem sol aureus egit Sub terras, caelumque aestiva luce reclusit; Illae continuo saltus silvasque peragrant, Purpureosque metunt flores, et flumina libant Summa leves. Hinc nescio qua dulcedine laetae Progeniem nidosque fovent: hinc arte recentes Excudunt ceras, et mella tenacia fingunt. Hinc, ubi iam emissum caveis ad sidera caeli Nare per aestatem liquidam suspexeris agmen, Obscuramque trahi vento mirabere nubem; Contemplator: aquas dulces, et frondea semper Tecta petunt. Huc tu iussos adsperge sapores, Trita melisphylla, et cerinthae ignobile gramen; Tinnitusque cie, et Matris quate cymbała circum. Ipsae consident medicatis sedibus: ipsae

Intima more suo sese in cunabula condent.

Sin autem ad pugnam exierint; (nam saepe duobus Regibus incessit magno discordia motu; Continuoque animos vulgi et trepidantia bello Corda licet longe praesciscere: namque morantes Martius ille aeris rauci canor increpat, et vox Auditur fractos sonitus imitata tubarum;

Tum trepidae inter se coeunt, pennisque coruscant,

Spiculaque exacuunt rostris, aptantque lacertos,
Et circa regem atque ipsa ad praetoria densae.
Miscentur, magnisque vocant clamoribus hostem.)
Ergo, ubi ver nactae sudum camposque patentes;
Erumpunt portis; concurritur; aethere in alto
Fit sonitus; magnum mixtae glomerantur in orbem,
Praecipitesque cadunt. Non densior aëre grando,
Nec de concussa tantum pluit ilice glandis.
Ipsi per medias acies, insignibus alis,
Ingentes animos angusto in pectore versant,
Vsque adeo obnixi non cedere, dum gravis aut hos,
Aut hos versa fuga victor dare terga subegit.
Hi motus animorum atque haec certamina tanta
Pulveris exigui iactu compressa quiescunt.

Verum ubi ductores acie revocaveris ambo,
Deterior qui visus, eum, ne prodigus obsit,
Dede neci; melior vacua sine regnet in aula.
Alter erit maculis auro squalentibus ardens:
(Nam duo sunt genera) hic melior, insignis et ore,
Et rutilis clarus squamis: ille horridus alter
Desidia, latamque trahens inglorius alvum.
Vt binae regum facies, ita corpora plebis.
Namque aliae turpes horrent; ceu pulvere ab alto
Quum venit, et sicco terram spuit ore ciator
Aridus: elucent aliae, et fulgore coruscant
Ardentes auro, et paribus lita corpora guttis.
Haec potior suboles; hinc caeli tempore certo
Dulcia mella premes; nec tantum dulcia, quantum

Et liquida, et durum bacchi domitura saporem.
At quum incerta volant, caeloque examina ludunt,
Contemnuntque favos, et frigida tecta relinquunt;
Instabiles animos ludo prohibebis inani.

Nec magnus prohibere labor. Tu regibus alas
Eripe: non illis quisquam cunctantibus altum
Ire iter, aut castris audebit vellere signa.
Invitent croceis halantes floribus horti,

Et custos furum atque avium cum falce saligna
Hellespontiaci servet tutela Priapi.

Ipse thymum pinosque ferens de montibus altis
Tecta serat late circum, cui talia curae;
Ipse labore manum duro terat; ipse feraces
Figat humo plantas, et amicos irriget imbres.

Atque equidem, extremo ni iam sub fine laborum
Vela traham, et terris festinem advertere proram;
Forsitan et, pingues hortos quae cura colendi
Ornaret, canerem, biferique rosaria Paesti:
Quoque modo potis gauderent intuba rivis;
Et virides apio ripae; tortusque per herbam
Cresceret in ventrem cucumis: nec sera comantem
Narcissum, aut flexi tacuissem vimen acanthi,
Pallentesque ederas, et amantes litora myrtos.
Namque sub Ocbaliae memini me turribus arcis,
Qua niger humectat flaventia culta Galaesus,
Corycium vidisse senem, cui pauca relicti
Iugera ruris erant: nec fertilis illa iuvencis,
Nec pecori opportuna seges, nec commoda baccho.

Hic rarum tamen in dumis olus, albaque circum
Lilia, verbenasque premens, vescumque papaver,
Regum aequabat opes animis; seraque revertens
Nocte domum dapibus mensas onerabat inemtis.
Primus vere rosam atque autumno carpere poma,
Et quum tristis hiems etiamnum frigore saxa
Rumperet, et glacie cursus frenaret aquarum,
Ille comam mollis iam tondebat hyacinthi,
Aestatem increpitans seram Zephyrosque morantes.
Ergo apibus fetis idem atque examine multo
Primus abundare, et spumantia cogere pressis
Mella favis: illi tiliae, atque uberrima pinus:
Quotque in flore novo pomis se fertilis arbos.
Induerat, totidem autumno matura tenebat.
Ille etiam seras in versum distulit ulmos,
Eduramque pirum, et spinos iam pruna ferentes,
Iamque ministrantem platanum potantibus umbras.
Verum haec ipse equidem spatiis exclusus iniquis
Praetereo, atque aliis post me memoranda relinquo.

Nunc age, naturas apibus quas Iuppiter ipse
Addidit, expediam, pro qua mercede, canoros
Curetum sonitus crepitantiaque aera sequutae,
'Dictaeo caeli regem pavere sub antro.

Solae communes gnatos, consortia tecta

Vrbis habent, magnisque agitant sub legibus aevum; Et patriam solae, et certos novere penates; Venturaeque hiemis memores aestate laborem Experiuntur, et in medium quaesita reponunt.