Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

Facsit, quur? volito vivo' per ora virum:

vide Tusc. 1. c. 15. FAC.

Sensus moriendi a. esse potest. Suspicatus sum dudun morienti ut respondeat sequenti magis præsertim seni-quia in MS. Erf. sic est, recepi.

Aut optandus, aut nullus est. V. init. c. 19.

Duos Decios. Duos facit etiam Valer. Max. in L. 5. c. 16. et Cicero ipse in L. 3. Offic. c. 4. et in Tusc. 1. c. 46. attamen in eadem Tusc. 1. c. 37. in. L. 2. de Fin. c. 19. et alibi tres memorat, Patrem, Filium, et Nepotem. FAC.

C. 21. Incolas. Incoluerunt enim magnam Græciam. Fac. Hæc Plato noster. Hanc lectionem vulgatæ olim, Hac Platonis fere bene prætulit Lambinus et Grævius ex libris antiquis ductam: melius ea respondet sequentibus, apud Xenoph. autem Cyrus, &c.

C. 22. Memoriam sui teneremus. Ed. Med. retineremus: Grævius e MS. Gulielmituerentur, quia in vulgato deberet esse

[blocks in formation]
[blocks in formation]

mentarentur, non tamen certum habuisse locum in quem convenirent. FAC.

Valetudinem causa-fuisse. Sic fere libri nostri scr. alii quidam ut Goth. Duisb. invaletudinem habent, quod et Grævius recepit: addunt et libr. nostri, tum edd. pr. respondeo, causæ autem fere omnes habent, sed id est vitiosum, nec habet unde pendeat : MS. Goth. Ed. Rom. Lips. a. 1518. Med. Ald. Vict. habent respondeo causam f.: verbum respondeo est a glossatore, et e superioribus repetitum : itaque omittendum, revocavi autem causam: nec est necesse legere invaletudinem, quod Grævius e Pithœano recepit.

Ita ex more loquendi Tulliano: alii legunt valetudinem causam. FAC.

Sed hi in pueris. Mortem ita tulere, ita constantes fuere.

C. 3. Pæne sero. Compescuit populum furentem ex cæde Gracchi: sed, si antea consul fuisset, poterat compescere Gracchum ipsum. FAC.

Suspicentur. Suspicabantin veneno sublatum, vel vi oppressum et necatum: Victor. Cap. 58. Livii Epitome L. 59. FAC. videatur Deos

Ad superos Deos delevi, quod et a libris sc. pluribus abest; nec habent edd. pr.: non bene revocavit Gruterus, quem Grævius imitatus

est.

Nuper disserere. Hujusmodi quæstiones perotium et luxuriam excitari solent: ineunte autem seculo v. c. septimo ad nimiam quandam felicitatem Roma per venerat, excisa Carthagine. FAC.

C. 4. Hoc cjus eventu. Sic edd. pr.: Langius dederat eventum, quod et Gruterus bene servavit vetus restituit Grævius.

Quia cum Scipione vixerim. Grævius malebat qui, nam quia postulare vixi; quæ ratio non valet; nam et vixerim post quia esse potest, aut debet, quia præcedit videar.

C. 5. Equalitas. Sine dubio legendum æquitas, ut voluit Lambinus, probante etiam Græ

1 Before I had seen the note of Ernesti, I had conjectured that æquitas should be read here for æqualitas. These words are often confounded in the MSS. Gesner says,

[ocr errors]

in his Lat. Thes. under Æquitas: “ Pro æqualitate, vel æquabilitate Sen. Nat. Quæst. 3, 10. Et natura partes suas, velut in ponderibus constitutas, examinat ne portionum æquitate turbata, mundus præponderet:' Commoditas et æquitas membrorum' Suet. Aug. c. 79. est justa proportio, σvμμɛτpía, s. commensus." In these two passages I would read æquitas for æqualitas. Gesner, in his Lat. Thes. thus defines æquitas: Donatus ad Ter. And. 1, 1, 26. Inter jus et æquitatem, hoc interest: jus est, quod omnia recta et inflexibilia exigit; æquitas est, quæ de jure multum remittit.' Valer. 6, 5. extr. 3. Ita debitum supplicii modum legi reddidit: æquitatis admirabili temperamento, se inter misericordem patrem et justum legislatorem partitus:' Cic. in Partit. 130. Equitatis autem vis est duplex: cujus altera directi, et veri, et justi, et, ut dicitur, æqui et honi ratione defenditur: altera ad vicissitudinem referendæ gratiæ pertinet: quod in beneficio gratia, in injuria ultio nominatur, Id. Top. 90. c. 23. disertius etiam quam late pateat æquitas ostendit: • Cum autem de æquo et iniquo disseritur, æquitatis loci colliguntur: hi cernuntur bipartito, et natura, et instituto: natura partes habet duas, tuitionem sui, et ulcis cendijus: institutio autem æquitatis tripartita est: una pars legitima est, altera con

vio; nam æqualitas non est vir

tus.

-Id est æquabilitas, qua significatione est apud Tacitum L. 3. Ann. c. 26. Nisi forte legendum est aquilas, ut quidam malunt. FAC.

Accederet. Alii adhæreret: id ego libentius acciperem, si illud quoque liceret, pro proxime legere magis. FAC.

Quod ex infinila societate generis hum. Ed. Rom. habet er infinitate societatis generis hum.: item Ven. 1470.: præferrem hanc lectionem, si esset ex infinitate societatis humanæ, quod est elegantius quam ex infinita socie

tate.

Inter duos. Quæ a veteribus Græcis celebrantur amicitiæ, sunt inter duos tantum, Thesei et Pirithoi, Achillis et Patrocli, Orestis et Pyladis, Damonis et Phintiæ, Pelopida et Epaminondæ. V. Plutarch. i up. Aias. FAC.

C. 6. Omnium divinarum humanarumque rerum. Hunc loquendi modum e Græcorum philosophorum consuetudine ductum, nostri homines vulgo non intelligunt: v.Clav. in Divinus. "Sed res etiam aliis divinæ et humane modis dicuntur, atque id ipsum Socratico more, quem qui non intelligunt, in hac ratione dicendi interdum hærent: apudXenoph. 1. c. 5. 15. (Mem.) ἀνθρώπεια dicuntur de quibuscunque artibus, quæ in rebus ad vi

pertinentibus

tam humanam versantur, nempe artibus opificum: ibid. 19. Dii dicuntur hominibus significare negl Tüv ayOpwπεív KάνTwv, in quo res humanæ sunt, quæ hominibus accidunt: ibid. 1. 3. 4. åvejúπiva opponuntur TÜV DENY Evμbovnia, adeoque sunt consilia humana : atque hæc ratio Græcorum etiam in linguam Latinam invecta est ab his, qui Græcas literas didicerant, ut multæ aliæ: sic cum magnitudo animi dicitur cerni in rerum humanarum contemtu, omnia ea significantur, quæ sunt hominum, ut divitiæ, honores, genus, &c. aut iis accidere possunt, quia sunt homines, ut morbus, periculum, paupertas, &c. sic amicitia Læl. 6. est omnium divinarum humanarumque rerum consensio cum benevolentia et caritate;' quod quale sit, explicat ipse c. 17. init. his igitur finibus utendum arbitror, ut, cum emendati mores amicorum sint, tum sit inter eos omnium rerum, consiliorum, voluntatum, sine ulla exceptione communitas."

979

6

Qua haud scio, an-quicquam melius, &c. Semper mihi rò quicquam suspectum fuit: propter haud scio, quod ex usu Latinorum affirmat modeste, ut supra jam dixi, putavique nihil addendum esse, nihil quicquam: ecce vero unus MS. Erf. et Goth. habent nihil, sed sine quicquam: itaque nihil illud addidi, retento tamen

veniens, tertia moris vetustate confirmata: atque etiam rursus æquitas tripartita dicitur esse, una ad superos deos, altera ad manes, tertia ad homines pertinere: prima pietas, secunda sanctitas, tertia justitia aut æquitas nominatur: comprehendit ergo ipsam justitiam." The definition of Donatus is very important, and should be committed to memory by the youthful student.

FAC.

quicquam, quod Lambin., qui est expectamus; in aliis petimus. idem quod nos senserat, delevit: male Grævius Lambino obloquitur quod latinitatem in hac phrasi non satis tenebat, quod Germanis facile accidit.

Cui potest esse vita vitalis. Edidi cum Grævio cui pro quis, vel qui, e MSS. et ed. Victorii, quem et alii secuti sunt.

C. 7. Bona spe pralucet in p. Libri plerique habent bonam spem, quod et Lamb. et alii, etiam Grævius prætulere: mihi bona spe rectius videtur, quod duo MSS. Erf. et edd. pr. habent, Rom. Colon. Ven. 1470. Mediol. Ald. nec latinitas alterum fert: nam spes est illud ipsum, quod lucet; ergo non amicitia spem ptælucet, sed lucet spe ante

eventum.

Verum etiam. Pro etiam reponendurn puto enim, quia redditur ratio cur amicus ab amico in posterum bene speret. FAC. Benevolentia conjunctionem. Sic unus MS. Erf. ed. Rom. Ven. 1470. Med. Ald. Vict. male alii recentiores junctionem aut vinctionem habent.

Id si minus int. Putavi legendum esse, quod si minus.

Stantes. Alii stantes autem; alii flentes: significat animi corporisque commotionem; ideoque ad eum locum surgebant, standoque plaudebant. FAC.

Sed aliud q. filum orationis tue. Libri poene omnes addunt expetimus, idque adeo cum Grævio recepimus.

Expetimus. Deest in aliquo veteri codice verbum hoc, nec sane est necessarium: in aliis

C. 8. Ratione. Alii rogatione; et fortasse melius atque urba nius, quia leges dicebantur rogationes a modo quo ferebantur. FAC.

Ut dandis recipiendisque. Glossema est quod ex margine migravit in contextum: legendum ut quod quisque minus, &c. FAC.

C. 9. Ut enim benefici, &c. Argumentum hoc a comparatione amicitiæ cum liberalitate reprehenditur tanquam ambiguum apud Gellium L. 17. c. 5. et defenditur. Fac.

Sed natura, &c. Videtur quia excidisse, sed quia natura propensi ad 1. sumus.

Abis,&c. Vix colligi sententia aliqua potest: legendum at ii, &c. longe dissentiunt: ita restitui locum hunc ex duobus MSS. Florentinis in Bibliotheca S. Mariæ Monach. Benedictin FAC.

C. 10. Nihil difficilius.—quam amicitiam-permanere. Verbum difficilius videtur verbum actionis postulare quale non est permanere, sed perducere aut simile: facilius id fuerit quam in amicitia permanere: tum in verbis ad extremum vitæ diem cun Grævio delevi diem, quod et a MSS. pluribus abest: etiam vite malim abesse: MS. Salisb. non habet.

Uxoria conditionis. Quod eandem fœminam in matrimoniuin petant.

Cupiditate ejusdem uxoris :

« ZurückWeiter »