Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

Et me, quem dudum non ulla injecta movebant
Tela, neque adverso glomerati ex agmine Graii,
Nunc omnes terrent auræ, sonus excitat omnis,
Suspensum, et pariter comitique onerique timentem.
Jamque propinquabam portis, omnemque videbar
Evasisse vicem; subito cum creber ad aures 731
Visus adesse pedum sonitus; genitorque per umbram
Prospiciens, Nate, exclamat, fuge, nate; propin-
quant;

Ardentes clypeos atque æra micantia cerno.

740

Hic mihi nescio quod trepido male numen amicum
Confusam eripuit mentem. Namque, avia cursu
Dum sequor, et notâ excedo regione viarum,
Heu! misero conjux, fatone erepta, Creüsa
Substitit, erravitne viâ, seu lassa resedit,
Incertum; nec post oculis est reddita nostris.
Nec prius amissam respexi, animumve reflexi,
Quam tumulum antiquæ Cereris sedemque sacratam
Venimus: hîc demum collectis omnibus, una
Defuit; et comites, natumque, virumque fefellit.
Quem non incusavi amens hominumque Deorum-
que?

Aut quid in eversâ vidi crudelius urbe ?

750

Ascanium, Anchisenque patrem, Teucrosque Penates
Commendo sociis, et curvâ valle recondo;
Ipse urbem repeto, et cingor fulgentibus armis.
Stat casus renovare omnes, omnemque reverti
Per Trojam, et rursus caput objectare periclis.
Principio muros obscuraque limina portæ,
Quâ gressum extuleram, repeto; et vestigia retro
Observata sequor per noctem, et lumine lustro.
Horror ubique animos, simul ipsa silentia terrent.
Inde domum, si forte pedem, si forte tulisset,

Me refero. Irruerant Danai, et tectum omne tenebant.

Ilicet ignis edax summa ad fastigia vento

Volvitur; exsuperant flammæ; furit æstus ad auras.

Procedo, et Priami sedes arcemque reviso.
Et jam porticibus vacuis Junonis asylo
Custodes lecti, Phoenix et dirus Ulysses,
Prædam asservabant. Huc undique Troïa gaza
Incensis erepta adytis, mensæque deorum,
Crateresque auro solidi, captivaque vestis

760

Congeritur. Pueri et pavidæ longo ordine matres
Stant circum.

Ausus quin etiam voces jactare per umbram,
Implevi clamore vias, moestusque Creüsam
Nequidquam ingeminans iterumque iterumque vo-
cavi.

Quærenti, et tectis urbis sine fine furenti,

770

779

Infelix simulacrum atque ipsius umbra Creüsæ
Visa mihi ante oculos, et notâ major imago.
Obstupui, steteruntque comæ, et vox faucibus hæsit.
Tum sic affari, et curas his demere dictis :
Quid tantum insano juvat indulgere dolori,
O dulcis conjux? non hæc sine numine Divûm
Eveniunt. Nec te hinc comitem asportare Creüsam
Fas, aut ille sinit superi regnator Olympi.
Longa tibi exsilia, et vastum maris æquor arandum;
Et terram Hesperiam venies; ubi Lydius, arva
Inter opima virûm, leni fluit agmine Thybris.
Illic res lætæ, regnumque, et regia conjux
Parta tibi; lacrymas dilectæ pelle Creüsæ.
Non ego Myrmidonum sedes Dolopumve superbas
Adspiciam, aut Graiis servitum matribus ibo,
Dardanis, et divæ Véneris nurus :

Sed me magna Deûm Genitrix his detinet oris.
Jamque vale, et nati serva communis amorem.
Hæc ubi dicta dedit, lacrymantem, et multa volen-

tem

Dicere, deseruit, tenuesque recessit in auras.
Ter conatus ibi collo dare brachia circum;
Ter frustra comprensa manus effugit imago,
Par levibus ventis, volucrique simillima somno.]

790

Sic demum socios consumtâ nocte reviso.

800

Atque hîc ingentem comitum affluxisse novorum Invenio admirans numerum; matresque virosque, Collectam exsilio pubem, miserabile vulgus.. Undique convenêre, animis opibusque parati, In quascumque velim pelago deducere terras. Jamque jugis summæ surgebat Lucifer Idæ, Ducebatque diem; Danaique obsessa tenebant Limina portarum; nec spes opis ulla dabatur. Cessi, et sublato montem genitore petivi.

P. VIRGILII MARONIS

ÆNEÏDOS

LIBER TERTIUS.

POSTQUAM res Asia Priamique evertere gentem
Immeritam visum Superis, ceciditque superbum
Ilium, et omnis humo fumat Neptunia Troja;
Diversa exsilia et desertas quærere terras
Auguriis agimur Divûm, classemque sub ipsâ
Antandro et Phrygiæ molimur montibus Idæ;
Incerti quo fata ferant, ubi sistere detur;
Contrahimusque viros. Vix prima inceperat æstas;
Et pater Anchises dare fatis vela jubebat ;
Litora cum patriæ lacrymans portusque relinquo,
Et campos ubi Troja fuit. Feror exsul in altum
Cum sociis, natoque, Penatibus et magnis Dîs.

Terra procul vastis colitur Mavortia campis,
(Thraces arant) acri quondam regnata Lycurgo;
Hospitium antiquum Troja, sociique Penates,
Dum fortuna fuit. Feror huc, et litore curvo
Moenia prima loco, fatis ingressus iniquis;
Eneadasque meo nomen de nomine fingo.
Sacra Dionææ matri divisque ferebam
Auspicibus cœptorum operum; superoque nitentem
Cœlicolûm Regi mactabam in litore taurum.
Forte fuit juxta tumulus, quo cornea summo
Virgulta, et densis hastilibus horrida myrtus.
Accessi; viridemque ab humo convellere silvam
Conatus, ramis tegerem ut frondentibus aras,
Horrendum et dictu video mirabile monstrum :

21

31

Nam, quæ prima solo ruptis radicibus arbor Vellitur, huic atro liquuntur sanguine guttæ, Et terram tabo maculant. Mihi frigidus horror Membra quatit, gelidusque coit formidine sanguis. Rursus et alterius lentum convellere vimen Insequor, et causas penitus tentare latentes : Ater et alterius sequitur de cortice sanguis. Multa movens animo, Nymphas venerabar agrestes, Gradivumque patrem, Geticis qui præsidet arvis ; Rite secundarent visus, omenque levarent. Tertia sed postquam majore hastilia nisu Aggredior, genibusque adversæ obluctor arenæ ; (Eloquar, an sileam?) gemitus lacrymabilis imo Auditur tumulo, et vox reddita fertur ad aures: Quid miserum, Ænea, laceras? jam parce sepulto; Parce pias scelerare manus. Non me tibi Troja Externum tulit, aut cruor hic de stipite manat. Heu! fuge crudeles terras, fuge litus avarum : Nam Polydorus ego. Hic confixum ferrea texit Telorum seges, et jaculis increvit acutis. Tum vero ancipiti mentem formidine pressus Obstupui, steteruntque comæ, et vox faucibus hæsit. Hunc Polydorum auri quondam cum pondere

magno

Infelix Priamus furtim mandârat alendum

40

50

Threïcio regi; cum jam diffideret armis
Dardaniæ, cingique urbem obsidione videret.
Ille, ut opes fractæ Teucrûm, et Fortuna recessit,
Res Agamemnonias victriciaque arma secutus,
Fas omne abrumpit; Polydorum obtruncat, et auro
Vi potitur. Quid non mortalia pectora cogis,
Auri sacra fames? Postquam pavor ossa reliquit,
Delectos populi ad proceres, primumque parentem,
Monstra Deûm refero, et, quæ sit sententia, posco.
Omnibus idem animus sceleratâ excedere terrâ ; 60
Linqui pollutum hospitium, et dare classibus Austros.
Ergo instauramus Polydoro funus, et ingens
Aggeritur tumulo tellus; stant Manibus aræ,

« ZurückWeiter »