Quam si dura silex aut stet Marpessia cautes. Tandem corripuit sese, atque inimica refugit In nemus umbriferum; conjux ubi pristinus illi Respondet curis, æquatque Sychæus amorem. Nec minus Æneas, casu percussus iniquo, Prosequitur lacrymans longe, et miseratur euntem. Inde datum molitur iter. Jamque arva tenebant Ultima, quæ bello clari secreta frequentant. Hic illi occurrit Tydeus, hîc inclytus armis Parthenopaus, et Adrasti pallentis imago. Hic multum fleti ad superos, belloque caduci, Dardanidæ ; quos ille omnes longo ordine cernens Ingemuit, Glaucumque, Medontaque, Thersilochum.
Tres Antenoridas, Cererique sacrum Polyphoten, Idæumque, etiam currus, etiam arma tenentem. Circumstant animæ dextrâ lævâque frequentes. Nec vidisse semel satis est: juvat usque mòrari, Et conferre gradum, et veniendi discere causas. At Danaûm proceres, Agamemnoniæque phalanges, Ut vidêre virum, fulgentiaque arma per umbras, 490 Ingenti trepidare metu; pars vertere terga, Ceu quondam petiêre rates; pars tollere vocem Exiguam inceptus clamor frustratur hiantes.
Atque hîc Priamiden laniatum corpore toto Deïphobum vidit, lacerum crudeliter ora,
Ora manusque ambas, populataque tempora raptis Auribus, et truncas inhonesto vulnere nares. Vix adeo agnovit pavitantem, et dira tegentem Supplicia; et notis compellat vocibus ultro: Deïphobe armipotens, genus alto a sanguine Teucri, Quis tam crudeles optavit sumere pœnas? Cui tantum de te licuit? Mihi fama supremâ Nocte tulit, fessum vastâ te cæde Pelasgûm Procubuisse super confusæ stragis acervum. Tunc egomet tumulum Rhoteo in litore inanem Constitui, et magnâ Manes ter voce vocavi. Nomen et arma locum servant; te, amice, nequivi -
Conspicere, et patriâ decedens ponere terrâ. Ad quæ Priamides: Nihil o tibi, amice, relictum; Omnia Deïphobo solvisti et funeris umbris. Sed me fata mea et scelus exitiale Lacænæ His mersêre malis; illa hæc monimenta reliquit. Namque, ut supremam falsa inter gaudia noctem Egerimus, nôsti; et nimium meminisse necesse est: Cum fatalis equus saltu super ardua venit Pergama, et armatum peditem gravis attulit alvo, Illa, chorum simulans, euantes orgia circum Ducebat Phrygias; flammam media ipsa tenebat Ingentem, et summâ Danaos ex arce vocabat. Tum me, confectum curis somnoque gravatum, 520 Infelix habuit thalamus, pressitque jacentem Dulcis et alta quies, placidæque simillima morti. Egregia interea conjux arma omnia tectis Einovet, et fidum capiti subduxerat ensem ; Intra tecta vocat Menelaüm, et limina pandit; Scilicet id magnum sperans fore munus amanti, Et famam exstingui veterum sic posse malorum. Quid moror? irrumpunt thalamo; comes additus
Hortator scelerum Eolides.
Instaurate; pio si pœnas ore reposco. Sed te qui vivum casus, age fare vicissim, Attulerint. Pelagine venis erroribus actus, An monitu Divûm? an, quæ te fortuna fatigat, Ut tristes sine sole domos, loca turbida, adires? Hac vice sermonum roseis Aurora quadrigis Jam medium æthereo cursu trajecerat axem ; Et fors omne datum traherent per talia tempus; Sed comes admonuit, breviterque affata Sibylla est: Nox ruit, Ænea; nos flendo ducimus horas. Hic locus est, partes ubi se via findit in ambas: 540 Dextera, quæ Ditis magni sub monia tendit; Hac iter Elysium nobis; at læva malorum Exercet pœnas, et ad impia Tartara mittit. Deiphobus contra: Ne sævi, magna sacerdos;
Discedam; explebo numerum, reddarque tenebris. I decus, i, nostrum; melioribus utere fatis. Tantum effatus, et in verbo vestigia torsit.
Respicit Æneas subito, et sub rupe sinistrâ Monia lata videt, triplici circumdata muro; Quæ rapidus flammis ambit torrentibus amnis Tartareus Phlegethon, torquetque sonantia saxa. Porta adversa, ingens, solidoque adamante columnæ; Vis ut nulla virûm, non ipsi exscindere ferro Cœlicolæ valeant. Stat ferrea turris ad auras; Tisiphoneque sedens, pallâ succincta cruentâ, Vestibulum exsomnis servat noctesque diesque. Hinc exaudiri gemitus, et sæva sonare Verbera: tum stridor ferri, tractaque catena. Constitit Æneas, strepitumque exterritus hausit. Quæ scelerum facies? o virgo, effare; quibusve 560 Urgentur pœnis? qui tantus plangor ad auras? Tum vates sic orsa loqui: Dux inclyte Teucrûm, Nulli fas casto sceleratum insistere limen ; Sed me cum lucis Hecate præfecit Avernis, Ipsa Deûm pœnas docuit, perque omnia duxit. Gnossius hæc Rhadamanthus habet durissima regna, Castigatque, auditque dolos; subigitque fateri, Quæ quis apud superos, furto lætatus inani, Distulit in seram commissa piacula mortem. Continuo sontes ultrix, accincta flagello, Tisiphone quatit insultans, torvosque sinistrâ Intentans angues, vocat agmina sæva sororum. Tum demum horrisono stridentes cardine sacræ Panduntur porta. Cernis, custodia qualis Vestibulo sedeat? facies quæ limina servet? Quinquaginta atris immanis hiatibus Hydra Sævior intus habet sedem. Tum Tartarus ipse Bis patet in præceps tantum, tenditque sub umbras, Quantus ad æthereum cœli suspectus Olympum. Hic genus antiquum Terræ, Titania pubes, Fulmine dejecti, fundo volvuntur in imo. Hic et Aloïdas geminos, immania vidi
Corpora; qui manibus magnum rescindere cœlum Aggressi, superisque Jovem detrudere regnis. Vidi et crudeles dantem Salmonea pœnas, Dum flammas Jovis et sonitus imitatur Olympi. Quattuor hic invectus equis, et lampada quassans, Per Graiûm populos mediæque per Elidis urbem Ibat ovans, Divûmque sibi poscebat honorem, Demens! qui nimbos et non imitabile fulmen Ære et cornipedum pulsu simulârat equorum. At Pater omnipotens densa inter nubila telum Contorsit; non ille faces, nec fumea tædis Lumina; præcipitemque immani turbine adegit. Necnon et Tityon, Terræ omniparentis alumnum, Cernere erat; per tota novem cui jugera corpus Porrigitur; rostroque immanis vultur obunco Immortale jecur tondens, fecundaque pœnis Viscera, rimaturque epulis, habitatque sub alto Pectore; nec fibris requies datur ulla renatis. Quid memorem Lapithas, Ixiona, Pirithoümque? Quos super atra silex jam jam lapsura, cadentique Imminet assimilis lucent genialibus altis Aurea fulcra toris, epulæque ante ora paratæ Regifico luxu; Furiarum maxima juxta Accubat, et manibus prohibet contingere mensas; Exsurgitque facem attollens, atque intonat ore. Hic, quibus invisi fratres, dum vita manebat, Pulsatusve parens, et fraus innexa clienti; Aut qui divitiis soli incubuêre repertis,
Nec partem posuêre suis: quæ maxima turba est: Quique ob adulterium cæsi; quique arma secuti Impia, nec veriti dominorum fallere dextras ; Inclusi pœnam exspectant. Ne quære doceri, Quam pœnam; aut quæ forma viros fortunave mersit.
Saxum ingens volvunt alii, radiisve rotarum Districti pendent; sedet, æternumque sedebit, Infelix Theseus; Phlegyasque miserrimus omnes Admonet, et magnâ testatur voce per umbras: 619
"Discite justitiam moniti, et non temnere divos." Vendidit hic auro patriam, dominumque potentem Imposuit, fixit leges pretio atque refixit.
Hic thalamum invasit natæ, vetitosque hymenæos. Ausi omnes immane nefas, ausoque potiti.
Non, mihi si linguæ centum sint, oraque centum, Ferrea vox, omnes scelerum comprendere formas, Omnia pœnarum percurrere nomina possim.
Hæc ubi dicta dedit Phoebi longæva sacerdos; Sed jam age, carpe viam, et susceptum perfice mu
Acceleremus, ait: Cyclopum educta caminis Moenia conspicio, atque adverso fornice portas, Hæc ubi nos præcepta jubent deponere dona.
Dixerat, et, pariter gressi per opaca viarum, Corripiunt spatium medium, foribusque propinquant. Occupat Æneas aditum, corpusque recenti Spargit aquâ, ramumque adverso in limine figit. His demum exactis, perfecto munere Divæ, Devenêre locos lætos, et amœna vireta Fortunatorum nemorum, sedesque beatas. Largior hic campos æther et lumine vestit Purpureo; solemque suum, sua sidera nôrunt. Pars in gramineis exercent membra palæstris ; Contendunt ludo, et fulvâ luctantur arenâ ; Pars pedibus plaudunt choreas, et carmina dicunt. Necnon Threicius longâ cum veste sacerdos Obloquitur numeris septem discrimina vocum ; Jamque eadem digitis, jam pectine pulsat eburno. Hic genus antiquum Teucri, pulcherrima proles, Magnanimi heroës, nati melioribus annis, 649 Ilusque, Assaracusque, et Troja Dardanus auctor. Arma procul currusque virûm miratur inanes. Stant terrâ defixæ hastæ, passimque soluti Per campos pascuntur equi. Quæ gratia currûm Armorumque fuit vivis, quæ cura nitentes Pascere equos, eadem sequitur tellure repôstos. Conspicit, ecce, alios dextrâ lævâque per herbam
« ZurückWeiter » |