Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

671

Pila manu sævosque gerunt in bella dolones;
Et tereti pugnant mucrone veruque Sabello.
Ipse pedes, tegimen torquens immane leonis,
Terribili impexum setâ, cum dentibus albis,
Indutus capiti, sic regia tecta subibat
Horridus, Herculeoque humeros innexus amictu.
Tum gemini fratres Tiburtia moenia linquunt,
Fratris Tiburti dictam cognomine gentem,
Catillusque acerque Coras, Argiva juventus;
Et primam ante aciem densa inter tela feruntur:
Ceu, duo nubigenæ cum vertice montis ab alto
Descendunt Centauri, Homolen Othrymque nivalem
Linquentes cursu rapido; dat euntibus ingens
Silva locum, et magno cedunt virgulta fragore.
Nec Prænestinæ fundator defuit urbis,
Vulcano genitum pecora inter agrestia regem,
Inventumque focis, omnis quem credidit ætas,
Cæculus. Hunc legio late comitatur agrestis;
Quique altum Præneste viri, quique arva Gabinæ
Junonis, gelidumque Anienem, et roscida rivis
Hernica saxa colunt; quos, dives Anagnia, pascis,
Quos, Amasene pater. Non illis omnibus arma,
Nec clypei currusve sonant: pars maxima glandes
Liventis plumbi spargit; pars spicula gestat
Bina manu; fulvosque lupi de pelle galeros
Tegmen habent capiti: vestigia nuda sinistri
Instituêre pedis; crudus tegit altera pero.

680

690

At Messapus, equûm domitor, Neptunia proles, Quem neque fas igni cuiquam nec sternere ferro, Jampridem resides populos, desuetaque bello Agmina, in arma vocat subito, ferrumque retractat. Hi Fescenninas acies Æquosque Faliscos, Hi Soractis habent arces Flaviniaque arva, Et Cimini cum monte lacum, lucosque Capenos. Ibant æquati numero, regemque canebant; Ceu quondam nivei liquida inter nubila cycni, Cum sese e pastu referunt, et longa canoros

700

Dant per colla modos; sonat amnis, et Asia longe
Pulsa palus.

Nec quisquam æratas acies ex agmine tanto
Misceri putet; aëriam sed gurgite ab alto
Urgeri volucrum raucarum ad litora nubem.
Ecce, Sabinorum prisco de sanguine, magnum
Agmen agens Clausus, magnique ipse agminis instar,
Claudia nunc a quo diffunditur et tribus et gens
Per Latium, postquam in partem data Roma Sa-

binis.

709

Unâ ingens Amiterna cohors, priscique Quirites,
Ereti manus omnis, oliviferæque Mutuscæ;
Qui Nomentum urbem, qui Rosea rura Velini,
Qui Tetricæ horrentes rupes, montemque Severum,
Casperiamque colunt, Forulosque, et flumen Hi-
mellæ ;

(Qui Thybrim Fabarimque bibunt, quos frigida misit
Nursia, et Hortinæ classes, populique Latini;
Quosque secans infaustum interluit Allia nomen:
Quam multi Libyco volvuntur marmore fluctus,
Sævus ubi Orion hibernis conditur undis,
Vel cum sole novo densæ torrentur aristæ,
Aut Hermi campo, aut Lycia flaventibus arvis.
Scuta sonant, pulsuque pedum conterrita tellus.

720

Hinc Agamemnonius, Trojani nominis hostis, Currû jungit Halesus equos, Turnoque feroces Mille rapit populos; vertunt felicia Baccho Massica qui rastris; et quos de collibus altis Aurunci misêre patres, Sidicinaque juxta Equora; quique Cales linquunt; amnisque vadosi Accola Vulturni, pariterque Saticulus asper, Oscorumque manus. Teretes sunt aclydes illis Tela: sed hæc lento mos est aptare flagello. Lævas cetra tegit; falcati comminus enses.

Nec tu carminibus nostris indictus abibis, Ebale, quem generâsse Telon Sebethide nymphâ Fertur, Teleboûm Capreas cum regna teneret

729

Jam senior; patriis sed non et filius arvis
Contentus, late jam tum ditione premebat

Sarrastes populos, et quæ rigat æquora Sarnus, Quique Rufras Batulumque tenent atque arva Celennæ,

Et quos maliferæ despectant monia Abellæ ; 740
Teutonico ritu soliti torquere cateias;

Tegmina queis capitum raptus de subere cortex;
Æratæque micant peltæ, micat æreus ensis.
Et te montosæ misêre in prælia Nersæ,
Ufens, insignem famâ et felicibus armis;
Horrida præcipue cui gens, assuetaque multo
Venatû nemorum, duris Aquicula glebis.
Armati terram exercent, semperque recentes
Convectare juvat prædas, et vivere rapto.

Quin et Marrubiâ venit de gente sacerdos,
Fronde super galeam et felici comtus olivâ,
Archippi regis missu, fortissimus Umbro ;
Vipereo generi et graviter spirantibus hydris
Spargere qui somnos cantuque manuque solebat,
Mulcebatque iras, et morsus arte levabat.
Sed non Dardaniæ medicari cuspidis ictum
Evaluit; neque eum juvêre in vulnera cantus
Somniferi, et Marsis quæsitæ montibus herbæ.
Te nemus Anguitiæ, vitreâ te Fucinus undâ,
Te liquidi flevêre lacus.

750

760

Ibat et Hippolyti proles pulcherrima bello Virbius; insignem quem mater Aricia misit, Eductum Egeriæ lucis, humentia circum Litora, pinguis ubi et placabilis ara Dianæ. Namque ferunt famâ Hippolytum, postquam arte no

vercæ

Occiderit, patriasque explêrit sanguine pœnas
Turbatis distractus equis, ad sidera rursus
Ætherea et superas cœli venisse sub auras,
Pæonis revocatum herbis et amore Dianæ.

Tum Pater omnipotens, aliquem indignatus ab um

bris

[ocr errors]

770

Mortalem infernis ad lumina surgere vitæ,
Ipse repertorem medicinæ talis et artis
Fulmine Phœbigenam Stygias detrusit in undas.
At Trivia Hippolytum secretis alma recondit
Sedibus, et nymphæ Egeriæ nemorique relegat ;
Solus ubi in silvis Italis ignobilis ævum
Exigeret, versoque ubi nomine Virbius esset:
Unde etiam templo Triviæ lucisque sacratis
Cornipedes arcentur equi, quod litore currum
Et juvenem monstris pavidi effudêre marinis.
Filius ardentes haud secius æquore campi
Exercebat equos, curruque in bella ruebat.

780

Ipse inter primos præstanti corpore Turnus Vertitur, arma tenens, et toto vertice supra est; Cui triplici crinita jubâ galea alta Chimæram Sustinet, Ætnæos efflantem faucibus ignes: Tam magis illa fremens, et tristibus effera flammis, Quam magis effuso crudescunt sanguine pugnæ. At levem clypeum sublatis cornibus Io Auro insignibat, jam setis obsita, jam bos, Argumentum ingens, et custos virginis Argus, Cælatâque amnem fundens pater Inachus urna. Insequitur nimbus peditum, clypeataque totis Agmina densentur campis, Argivaque pubes, Auruncæque manus, Rutuli, veteresque Sicani, Et Sacranæ acies, et picti scuta Labici;

790

Qui saltus, Tiberine, tuos, sacrumque Numici
Litus arant, Rutulosque exercent vomere colles,
Circæumque jugum; queis Jupiter Anxurus arvis
Præsidet, et viridi gaudens Feronia luco; 800
Quâ Saturæ jacet atra palus, gelidusque per imas
Quærit iter valles atque in mare conditur Ufens.

Hos super advenit Volscâ de gente Camilla,
Agmen agens equitum, et florentes ære catervas,
Bellatrix: non illa colo calathisve Minervæ
Femineas assueta manus; sed prælia virgo
Dura pati, cursuque pedum prævertere ventos.
Illa vel intactæ segetis per summa volaret

809

Gramina, nec teneras cursu læsisset aristas;
Vel mare per medium, fluctu suspensa tumenti,
Ferret iter, celeres nec tingeret æquore plantas.
Illam omnis tectis agrisque effusa juventus
Turbaque miratur matrum, et prospectat euntem,
Attonitis inhians animis: ut regius ostro
Velet honos leves humeros; ut fibula crinem
Auro internectat; Lyciam ut gerat ipsa pharetram,
Et pastoralem præfixâ cuspide myrtum.

« ZurückWeiter »