Aut cum sole novo terras irrorat Eous. Nocte leves melius stipulæ, nocte arida prata Tondentur; noctes lentus non deficit humor. Et quidam seros hiberni ad luminis ignes Pervigilat, ferroque faces inspicat acuto : Interea, longum cantu solata laborem, Arguto conjux percurrit pectine telas; Aut dulcis musti Vulcano decoquit humorem, Et foliis undam trepidi despumat aëni. At rubicunda Ceres medio succiditur æstu; Et medio tostas æstu terit area fruges. Nudus ara, sere nudus: hiems ignava colono. Frigoribus parto agricolæ plerumque fruuntur, Mutuaque inter se læti convivia curant. Invitat genialis hiems, curasque resolvit ; Ceu, pressæ cum jam portum tetigêre carinæ, Puppibus et læti nautæ imposuêre coronas.
Sed tamen et quernas glandes tum stringere tempus, Et lauri baccas, oleamque, cruentaque myrta; Tum gruibus pedicas et retia ponere cervis, Auritosque sequi lepores; tum figere damas, Stuppea torquentem Balearis verbera fundæ ; Cum nix alta jacet, glaciem cum flumina trudunt. Quid tempestates auctumni et sidera dicam? Atque, ubi jam breviorque dies et mollior æstas, Quæ vigilanda viris? vel cum ruit imbriferum ver, Spicea jam campis cum messis inhorruit, et cum Frumenta in viridi stipulâ lactentia turgent? Sæpe ego, cum flavis messorem induceret arvis Agricola, et fragili jam stringeret hordea culmo, Omnia ventorum concurrere prælia vidi; Quæ gravidam late segetem ab radicibus imis Sublime expulsam eruerent; ita turbine nigro 320 Ferret hiems culmumque levem stipulasque volantes. Sæpe etiam immensum cœlo venit agmen aquarum, Et fædam glomerant tempestatem imbribus atris Collectæ ex alto nubes; ruit arduus æther, Et pluviâ ingenti sata læta boûmque labores
Diluit; implentur fossæ, et cava flumina crescunt Cum sonitu; fervetque fretis spirantibus æquor. Ipse Pater, mediâ nimborum in nocte, coruscâ Fulmina melitur dextrâ ; quo maxima motu Terra tremit; fugêre feræ; et mortalia corda Per gentes humilis stravit pavor: ille flagranti Aut Atho, aut Rhodopen, aut alta Ceraunia telo Dejicit; ingeminant Austri, et densissimus imber; Nunc nemora ingenti vento, nunc litora plangunt. Hoc metuens, cœli menses et sidera serva; Frigida Saturni sese quo stella receptet; Quos ignis cœli Cyllenius erret in orbes. In primis venerare deos, atque annua magnæ Sacra refer Cereri lætis operatus in herbis, Extremæ sub casum hiemis, jam vere sereno. Tunc pingues agni, et tunc mollissima vina; Tunc somni dulces, densæque in montibus umbræ. Cuncta tibi Cererem pubes agrestis adoret ; Cui tu lacte favos et miti dilue Baccho, Terque novas circum felix eat hostia fruges; Omnis quam chorus et socii comitentur ovantes, Et Cererem clamore vocent in tecta; neque ante Falcem maturis quisquam supponat aristis, Quam Cereri, tortâ redimitus tempora quercu, Det motus incompositos, et carmina dicat.
Atque hæc ut certis possimus discere signis, Estusque, pluviasque, et agentes frigora ventos; Ipse Pater statuit, quid menstrua Luna moneret Quo signo caderent Austri; quid sæpe videntes Agricolæ propius stabulis armenta tenerent. Continuo, ventis surgentibus, aut freta ponti Incipiunt agitata tumescere, et aridus altis Montibus audiri fragor; aut resonantia longe Litora misceri, et nemorum increbrescere murmur. Jam sibi tum curvis male temperat unda carinis, Cum medio celeres revolant ex æquore mergi, 361 Clamoremque ferunt ad litora; cumque marinæ
In sicco ludunt fulicæ; notasque paludes Deserit, atque altam supra volat ardea nubem. Sæpe etiam stellas, vento impendente, videbis Præcipites cœlo labi, noctisque per umbram Flammarum longos a tergo albescere tractus; Sæpe levem paleam et frondes volitare caducas, Aut summâ nantes in aquâ colludere plumas. At Boreæ de parte trucis cum fulminat, et cum Eurique Zephyrique tonat domus, omnia plenis Rura natant fossis, atque omnis navita ponto Humida vela legit. Nunquam imprudentibus imber Obfuit: aut illum surgentem vallibus imis Aëriæ fugêre grues; aut bucula cœlum Suspiciens patulis captavit naribus auras; Aut arguta lacus circumvolitavit hirundo; Et veterem in limo ranæ cecinêre querelam. Sæpius et tectis penetralibus extulit ova Angustum formica terens iter, et bibit ingens 380 Arcus; et e pastu decedens agmine magno
Corvorum increpuit densis exercitus alis. Jam varias pelagi volucres, et quæ Asia circum Dulcibus in stagnis rimantur prata Caystri, Certatim largos humeris infundere rores, Nunc caput objectare fretis, nunc currere in undas, Et studio incassum videas gestire lavandi. Tum cornix plenâ pluviam vocat improba voce, Et sola in siccâ secum spatiatur arenâ. Ne nocturna quidem carpentes pensa puellæ Nescivêre hiemem, testâ cum ardente viderent Scintillare oleum, et putres concrescere fungos.
Nec minus ex imbri soles et aperta serena Prospicere, et certis poteris cognoscere signis. Nam neque tum stellis acies obtusa videtur; Nec fratris radiis obnoxia surgere Luna; Tenuia nec lanæ per cœlum vellera ferri; Non tepidum ad solem pennas in litore pandunt Dilectæ Thetidi alcyones; non ore solutos
Immundi meminêre sues jactare maniplos.
At nebulæ magis ima petunt, campoque recum
Solis et occasum servans de culmine summo Nequidquam seros exercet noctua cantus. Apparet liquido sublimis in aëre Nisus, Et pro purpureo pœnas dat Scylla capillo : Quâcumque illa levem fugiens secat æthera pennis, Ecce inimicus, atrox, magno stridore per auras Insequitur Nisus: quâ se fert Nisus ad auras, Illa levem fugiens raptim secat æthera pennis. Tum liquidas corvi presso ter gutture voces Aut quater ingeminant; et sæpe cubilibus altis, Nescio quâ præter solitum dulcedine læti, Inter se foliis strepitant; juvat imbribus actis Progeniem parvam dulcesque revisere nidos; Haud equidem, credo, quia sit divinitus illis Ingenium, aut rerum fato prudentia major: Verum, ubi tempestas et cœli mobilis humor Mutavêre vias, et Jupiter uvidus Austris
Denset, erant quæ rara modo, et, quæ densa, re- laxat; Vertuntur species animorum, et pectora motus Nunc alios, alios, dum nubila ventus agebat, Concipiunt: hinc ille avium concentus in agris, Et lætæ pecudes, et ovantes gutture corvi.
Si vero solem ad rapidum lunasque, sequentes Ordine, respicies, nunquam te crastina fallet Hora, neque insidiis noctis capiêre serenæ. Luna revertentes cum primum colligit ignes, Si nigrum obscuro comprenderit aëra cornu, Maximus agricolis pelagoque parabitur imber. At, si virgineum suffuderit ore ruborem, Ventus erit; vento semper rubet aurea Phoebe. Sin ortu quarto (namque is certissimus auctor) Pura, neque obtusis per cœlum cornibus ibit, Totus et ille dies, et qui nascentur ab illo
Exactum ad mensem, pluviâ ventisque carebunt ; Votaque servati solvent in litore nautæ Glauco et Panopeæ et Inoo Melicertæ.
Sol quoque et exoriens, et cum se condet in undas,
Signa dabit; solem certissima signa sequuntur. Et quæ mane refert, et quæ surgentibus astris. 440 Ille ubi nascentem maculis variaverit ortum, Conditus in nubem, medioque refugerit orbe, Suspecti tibi sint imbres; namque urget ab alto Arboribusque satisque Notus pecorique sinister. Aut ubi sub lucem densa inter nubila sese Diversi rumpent radii, aut ubi pallida surget Tithoni croceum linquens Aurora cubile; Heu! male tum mites defendet pampinus uvas: Tam multa in tectis crepitans salit horrida grando. Hoc etiam, emenso cum jam decedet Olympo, 450 Profuerit meminisse magis; nam sæpe videmus Ipsius in vultu varios errare colores:
Coeruleus pluviam denuntiat, igneus Euros. Sin maculæ incipient rutilo immiscerier igni, Omnia tunc pariter vento nimbisque videbis Fervere: non illâ quisquam me nocte per altum Ire, neque a terrâ moneat convellere funem. At si, cum referetque diem, condetque relatum, Lucidus orbis erit, frustra terrebere nimbis, Et claro silvas cernes Aquilone moveri. Denique, quid Vesper serus vehat, unde serenas Ventus agat nubes, quid cogitet humidus Auster, Sol tibi signa dabit: Solem quis dicere falsum Audeat? ille etiam cæcos instare tumultus Sæpe monet, fraudemque et operta tumescere bella. Ille etiam exstincto miseratus Cæsare Romam, Cum caput obscurâ nitidum ferrugine texit, Impiaque æternam timuerunt sæcula noctem: Tempore quamquam illo tellus quoque, et æquora ponti,
« ZurückWeiter » |