Abbildungen der Seite
PDF
EPUB
[ocr errors]

་་

"

[ocr errors]

experientia novit se retracturum ante emissionem seminis? Sic respondit pluries sacra Pœnitentiaria : « Cum in proposito casu mulier « ex sua parte nihil contra naturam agat detque operam rei licita; << tota autem actus inordinatio ex viri malitia procedat, qui loco «< consummandi retrahit se, et extra vas effundit ; ideoque si mulier, post debitas admonitiones, nihil proficiat, vir autem instet, mi«nando verbera, aut mortem, aut alia gravissima mala, poterit ipsa (ut probati theologi docent), citra periculum permissive habere; cum in rerum adjunctis, ipsa sui viri peccatum simpliciter permittat, idque ex gravi causa quæ eam excusat; quoniam cha«ritas qua illud impedire tenetur, cum tanto incommodo non obligat (1). » Ex alia decisione ejusdem Tribunalis : « Probati castigatique morales Theologi in hoc consentiunt ut liceat uxori « debitum reddere, si ex ejus denegatione male habenda sit a viro « suo, et grave inde incommodum sibi timere possit; neque enim, aiunt, hoc in casu, censetur uxor viri sui peccato formaliter cooperari, sed illud tantummodo ex justa et rationabili causa permit«tere. Moneat tamen orator hujusmodi uxorem, ut non cesset pru«<denter commonere virum suum ut ab hac turpitudine desistat (2).» Certe grave incommodum esset, si uxor timeret ne maritus accederet ad mulierem alienam vel ad meretrices. Quinimo, ut dicit sanctus Alphonsus, mulier poterit etiam petere debitum a viro quem prævidet abusurum, si adsit justa et gravis causa petendi. «< Justam « autem causam habebit, si ipsa esset in periculo incontinentiæ, « vel si deberet alias privari suo jure petendi plusquam semel vel bis, cum perpetuo scrupulo an ei sit satis grave incommodum, vel ne, tunc se continere (3). »

་་

[ocr errors]

«

[ocr errors]

893. Peccant mortaliter conjuges: 1o si vir uxorem cognoscens animo deliberato ad aliam intendat mulierem quam carnaliter diligit et similiter de uxore, cum in alium mentem figit. Tunc enim uterque machatur in corde suo. 2° Si matrimonio utantur in loco sacro vel publico. 3° Quando vir debitum vas mulieris prætermittit, aut sodomice conveniunt. 4° Si, servato vase debito, non servatur ad actum conjugalem situs naturalis, cum periculo pollutionis. Immunes autem sunt a culpa, si, præfato absente periculo, alterutrius infirmitas non patitur situm quem natura dictitat. 5° Cum impediunt conceptionem, conceptamve prolem extinguunt: ut si vir actum conjugalem inchoatum non perficiat, sed retrahat

(1) Réponses de la sacrée Pénitencerie, du 23 avril 1822, et du 1er février 1823. - (2) Réponse de la Pénitencerie, du 15 novembre 1816. (3) Lib. vi. n° 947.

se cum periculo perdendi seminis, aut mulier susceptum semen de industria ejiciat, vel ejicere conetur.

«

"

[ocr errors]

894. Quæcumque oscula, tactus, amplexus, aspectus, turpi«<loquia libidinosa inter conjuges præsentes, citra periculum pol«lutionis et intra terminos honestatis naturalis sunt licita, si fiant <«< in ordine et ex intentione copulæ : sunt autem peccata duntaxat venialia, si in eis sistatur nec ordinetur ad copulam. » Ita Billuart, qui statim addit : « Dixi intra terminos honestatis naturalis; « quia tota illa indulgentia non est data conjugibus, nisi quatenus prædicta secundum naturam et rectam rationem ordinantur ad << naturalem et humanum concubitum; unde magis vel minus pec«< cant, quo magis vel minus hos limites transgrediuntur. Tunc au<< tem solum censentur conjuges graviter transgredi hos limites, quando attentant vel admittunt aliquid sodomicum, vel agunt cum periculo pollutionis. Extra hos duos casus, quantumvis actus «< sint turpes non videntur excedere peccatum veniale (1). » Idem docet sanctus Alphonsus a Liguorio: « Sententia communis et verior negat esse mortales tactus et aspectus turpes inter conjuges propter «Solam voluptatem, sine ordine ad copulam, si non adsit pericu« lum pollutionis. Ratio, quia status conjugalis, sicut cohonestat «< copulam, ita etiam hujusmodi tactus et aspectus; alias enim, « cum sit tanta inter conjuges societas, et ipsi multoties non possint coire, jugibus periculis essent expositi, si tales actus essent eis graviter illiciti. Sicut autem delectatio quæsita in copula culpam venialem non excedit, ita etiam in his actibus et aspectibus... « Secus vero dicendum, si conjux esset ligatus voto castitatis ; quia a tale votum excludit omnem voluptatem veneream voluntarie cap« tam (2). »

«

[ocr errors]
[ocr errors]

895. Quid, si conjuges ex his turpibus actibus prævideant pollutionem secuturam in se vel in altero? Plures adsunt sententiæ. Prima sententia id excusat ab omni culpa etiam in petente, si pollutio non intendatur, nec adsit periculum consensus in eam, et modo tactus non sit adeo turpis ut judicetur inchoata pollutio, ac præterea adsit aliqua gravis causa talem tactum adhibendi, nempe ad fovendum mutuum amorem. Secunda sententia distinguit et dicit esse peccata mortalia tactus impudicos, si prævideatur pollutio ex is secutura; secus vero, si sint pudici, ut oscula et amplexus Tertia sententia dicit tactus tam impudicos quam pudicos esse mortalia, si prævideatur periculum pollutionis. His sententiis exposi

(1) De Temperantia, dissert. vi. art. 17. — (2) Lib. vi. n° 933.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

tis, sic pergit sanctus Alphonsus : « Puto probabilius dicendum, quod actus turpes inter conjuges cum periculo pollutionis tam in petente quam in reddente sunt mortalia; nisi habeantur ut conjuges se excitent ad copulam proxime secuturam; quia cum ipsi ad copulam jus habeant, habent etiam jus ad tales actus, tametsi « pollutio per accidens copulam præveniat. Actus vero pudicos « etiam censeo esse mortalia, si fiant cum periculo pollutionis in se <«< vel in altero, casu quo habeantur ob solam voluptatem, vel <«< etiam ob levem causam : secus, si ob causam gravem, puta si aliquando adsit urgens causa ostendendi indicia affectus ad fo<< vendum mutuum amorem, vel ut conjux avertat suspicionem ab altero, quod ipse sit erga aliam personam propensus (1). » Ex dictis concludamus cum theologo Petrocorensi : « Vexandæ ergo in«< terrogationibus non sunt uxores, utrum tactum aliquem impudi« cum viris suis permiserint (2).

[ocr errors]

"

896. Confessarii munus est sponsos jamjam nupturos recensve conjugatos docere de sanctitate Matrimonii, atque de conjugum inter se officiis. Itaque, in quantum opus erit, illos monebit: 1° Ut servent gratiam sacramenti quæ naturalem ipsorum amorem perficiat atque sanctificet (3). 2° Ut, quemadmodum Christus dilexit Ecclesiam, et seipsum tradidit pro ea, sic vir diligat uxorem suam, ut corpus suum; et vicissim uxor virum suum amet, timeat colatque; nec non, sicut Ecclesia subjecta est Christo, ita et mulier subdita sit viro suo in omnibus, quæ voluntati divinæ non adversantur (4). 3o Ut vir adhæreat uxori suæ, et uxor viro suo, tanquam facti per matrimonium una caro, uterque renuntians alienis et illicitis amoribus. 4o Ut imitentur Zachariam et Elizabeth, et sint justi ante Dominum, incedentes in omnibus mandatis et justificationibus Dei sine querela (5). 5° Ut digne ambulent vocatione qua vocati sunt a Domino, cum omni humilitate, et mansuetudine, cum patientia, supportantes invicem in charitate; solliciti servare unitatem spiritus in vinculo pacis; invicem benigni, misericordes, donantes invicem, sicut et Deus in Christo donavit nobis (6); considerantes in timore Christi castum conversationem (7). 6o Ut alter alteri debitum reddat, nisi de mutuo consensu abstineant ad tempus ut vacent orationi (8),

(1) S. Alphonse, lib. vi. n° 934. —(2) Théologie Morale de Périgueux, de Matrimonio, cap. XI. — (3) Concil. Trident., sess. XXIV. — (4) Ephes. c. 5, et Petri I epist. c. 3. (5) Luc. cap. 1. v. 6. (6) Eph. c. 4. v. 1. etc. (7) Petri I epist. c. 3. v. 2. — (8) I. Corinth. c. 7. v. 5; Petri 1 epist. c. 3. v. 7.

diebus nempe sanctæ communionis. 7° Ct matrimonio utantur, et moderate, unde consenescant amo pariter sani 1,, et christiane, tanquam in conspectu Dei et angelorum, nihil unquam facientes quod impediat conceptionem aut proli conceptæ noceat. 8° Ut cum uxor conceperit, ipsa et maritus invocent Beatam Mariam Deiparam et felicem deprecentur partum. 9° Ut prolem, si susceperint, in cultu religionis et pietatis educent. 10° Tandem, ut in usu matrimonii non agant contra dictamen conscientiæ, sed dubium, si aliqua in re experiantur, statim exponant confessario.

897. His autem lingua vulgari caste quidem dictis, sacerdos, qui, ut ait Apostolus, debet exemplum esse fidelium in castitate, tacebit, etiam in sacro Tribunali, de modo utendi matrimonio, seu de circumstantiis ad actum conjugalem spectantibus, nisi forte fuerit interrogatus. Explicare fusius quæ licita sunt conjugibus aut illicita, ipsis æque ac confessariis periculosum foret. Hine sanctus Alphonsus : « Circa peccata conjugum respectu ad debitum maritale, ordinarie loquendo, confessarius non tenetur, nec decet « interrogare, nisi uxores, an illud reddiderint, modestiori modo quo possit, puta, an fuerint obedientes viris in omnibus. De aliis taceat, nisi interrogatus fuerit (2). Certe melius est conjugatos materialiter peccare quam exponi periculo peccandi formaliter. Nonne insuper confessario timendum est ne interrogationes importunæ offendant pœnitentes, de iisque tanquam imprudenter et sine verecundia factis ipsi vel imprudenter vel malitiose conquerantur; unde et confessio sacramentalis efficiatur odiosa?

ARTICLE II.

De la Séparation des Époux.

898. En se mariant, les époux contractent l'engagement de vivre ensemble; l'homme quittera son père et sa mère et s'attachera a sa femme; ils ne seront plus qu'un corps, qu'une chair, una caro. Le mariage des chrétiens, une fois consommé, ne peut être dissous, ni par l'adultère, ni par la mort civile, ni par quelque événement, quelque crime que ce soit (3); le lien n'est rompu que par la mort naturelle de l'un ou de l'autre conjoint. «Mulier alli« gata est legi quanto tempore vir ejus vivit. Quod si dormierit

-

(1) Tob. c. 8. v. 10. - (2) Praxis confessarii, n° 41. n° 523.- (3) Concil. Trident., sess. xxiv. can. 7.

[blocks in formation]

vir ejus liberata est (1). Cependant, l'Eglise enseigne, et il est de foi qu'elle ne se trompe point, qu'il y a plusieurs causes qui permettent de se séparer, mème d'habitation, quoad thorum, seu quoad habitationem (2). Mais la séparation n'a lieu, parmi nous, quant aux effets temporels, que lorsqu'elle a été prononcée par les tribunaux civils.

899. La première et principale cause qui légitime la séparation des époux est l'adultère ou de la femme ou du mari. Le droit canon met, à cet égard, les deux époux sur le mème rang. Cependant, parce que, toutes choses égales, l'adultère de la femme est plus criminel que celui du mari, le droit civil, en France, n'accorde à la femme le droit de demander la séparation de corps pour cause d'adultère de son mari, qu'autant qu'il a tenu sa concubine dans la maison commune (3). Il faut observer, qu'en morale, l'adultère ne serait point une cause de séparation, s'il était involontaire; si, par exemple, il avait été commis par suite de la violence faite à la femme, ou par suite d'une erreur de bonne foi, par surprise. Le mari ne peut non plus se séparer pour cause d'adultère de sa femme, s'il s'est rendu coupable du mème crime, paria delicta mutua compensatione delentur. Il ne le peut pas davantage, lorsqu'il a coopéré à sa prostitution, ou qu'il a continué d'habiter avec elle après avoir eu connaissance de ses désordres.

La seconde cause de séparation entre les époux sont les mauvais traitements de l'une des parties. Ici, le droit civil s'accorde avec le droit canonique : « Les époux pourront réciproquement demander le divorce (la séparation de corps), pour excès, sévices ou injures graves, de l'un envers l'autre (4). »

La troisième cause serait le cas où le mari, faisant profession de l'hérésie, s'efforcerait d'altérer la foi de sa femme, et l'empêcherait de pratiquer sa religion. Il en serait de même, si elle ne croyait pas pouvoir résister à son mari qui la sollicite au mal, qui la porte au crime. «< Si manus tua, vel pes tuus scandalizat te, abscide eum, «<et projice abs te.... Et si oculus tuus scandalizat te, erue eum, « et projice abs te (5). ›

[ocr errors]

La quatrième cause est la crainte fondée pour la femme d'être impliquée dans les crimes de son mari. Elle peut alors se séparer, pour ne pas paraitre ètre complice.

La cinquième cause est la fureur d'un des conjoints, lorsqu'elle

(1) I. Corinth. c. 7. v. 39. - (2) Concil. Trident., sess. XXIV. can. 8.(3) Cod. Civ., art. 230. — (4) Ibid., art. 231.-(5) Math. c. 18. v. 8 et 9.

« ZurückWeiter »