Deinde vocato ejus nomine dicat: Abrenuntias, Satan? Resp. Abrenuntio.

Item interrogatio. Et omnibus ejus? Resp. Abrenuntio.

Interrogatio. Et omnibus operibus ejus? Resp. Abrenuntio.

Deinde faciat crucem in pectore et inter scapulas de oleo sancto et dicat: Ego linio te oleo salutis in Christo Jesu Domino nostro; ut habeas vitam æternam, et vivas in sæcula sæculorum. Amen.

Deinde interroget Sacerdos ita: Quid vocaris? Resp.: N.

Credis in Deum Patrem omnipotentem, creatorem cæli et terræ ?
Resp. Credo.

Interrogatio. Et in Jesum Christum, Filium ejus unicum, Dominum nostrum, natum et passum?

Resp. Credo.

Interrogatio. Credis et in Spiritum Sanctum, sanctam Ecclesiam Catholicam, sanctorum communionem, remissionem peccatorum, carnis resurrectionem, et vitam æternam.

Resp. Credo.

Interrogatio: Vis baptizari. Resp.: Volo.

Deinde baptizet Sacerdos sub trina mersione tantum sanctam Trinitatem semel invocando, et ita dicendo: Et ego baptizo te in nomine Patris, et mergat semel: et Filii, et mergat iterum: et Spiritus Sancti, et mergat tertio.

Ut autem surrexerit a fonte faciat Presbyter signum crucis de chrismate, cum pollice in vertice ejus dicens: Deus omnipotens Pater Domini nostri, et cetera ut supra, p. 17.

Hic detur lampas a Sacerdote dicente: Accipe lampadem, et cetera ut supra ibidem.

IX.

FROM A MS. WELSH MANUAL, FIFTEENTH CENTURY, PROBABLY OF THE DIOCESE OF ST. ASAPH, NOW IN THE LIBRARY OF THE DEAN AND CHAPTER OF HEREFORD.

ORDO AD CATECHUMENUM FACIENDUM.

Imprimis inquirat Sacerdos ex obstetrice utrum sit infans masculus vel femina. Deinde si infans sit baptizatus domi. Licet enim baptizatus fuerit propter periculum, tamen habeat sequens servitium præter mersionem aquæ. His quæsitis faciat Sacerdos signum crucis cum pollice in fronte infantis ita dicens: Signum Salvatoris, et cetera ut supra, p. 8*.

Et postea in pectore infantis ita dicens: Signum Salvatoris, et cetera ut supra, p. 8*.

Deinde Sacerdos tenens dextram manum super caput infantis dicat: Omnipotens sempiterne Deus, Pater Domini nostri Jesu Christi,

respicere dignare super hunc famulum tuum; Hic primum inquirat Sacerdos nomen infantis. Respondeant patrini N.: Quem ad rudimenta fidei, et cetera ut supra, p. 5.

ibid.

Preces nostras, et cetera ut supra, p. 6.

Deus qui humani, et cetera ut supra ibid.

Exorcismus salis: Exorcizo te, creatura salis, et cetera ut supra

Super masculum tantum sine Oremus.

Deus, immortale præsidium, et cetera ut supra, p. 7.

Super masculum tantum sine Oremus.

Audi maledicte Satana, et cetera ut supra ibid.

Exorcismus super masculum tantum sine Oremus.

Exorcizo te, immunde spiritus, et cetera ut supra, p. 8.

Hæc Oratio sequens dicatur super feminam tantum, sic dicente [Sacerdote] Deus cæli, et cetera ut supra ibid.

Alia Oratio super feminam tantum: Deus Abraham, et cetera ut supra ibid.

Exorcismus super feminam tantum sine Oremus.

Exorcizo te, immunde spiritus, et cetera ut supra, p. 9.

Ergo, maledicte Satana, et cetera ut supra, p. 8.

Ex hinc vero dicantur tam super masculum quam super feminam orationes sequentes sine Oremus.

Hic faciat Sacerdos crucem in fronte infantis tenens manum super caput ejus dicens: Eternam ac justissimam, et cetera ut supra, p. 9. Alia Oratio sine Oremus.

Nec te latet, et cetera ut supra ibid.

Evangelium sancti Matthæi: In illo tempore, Oblati sunt Jesu parvuli, et cetera ut supra ibid.

Deinde spuat Sacerdos in manu sua dextera, et tangat aures infantis cum pollice dextro de sputo, et dicat :

Ad aures. Effeta, quod est, adaperire.

Ad nares.

In odorem suavitatis.

Ad aurem dexteram. Tu autem effugare, diabole, appropinquat enim judicium Dei.

Postea dicat Sacerdos compatribus ut ipsi dicant Pater noster et Ave et Credo.

Similiter et ipse Sacerdos dicat cunctis audientibus Pater noster et Ave et Credo.

Et his dictis dicat super infantem: In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti.

Et sic introducat infantem in Ecclesiam.

BENEDICTIO FONTIS.

Deinde procedat Sacerdos ad fontem benedicendum, et ad orientem conversus dicat:

Dominus vobiscum.

Omnipotens sempiterne Deus, adesto, et cetera ut supra, p. 14.

V.D. æterne Deus.

Qui invisibili usque ad Spiritus Sancti.

Hic mutet vocem more præfationis, dicens: Hæc nobis usque ad aspira.

Hic ter aspiret in aquam in modum crucis: Tu has simplices usque ad mentibus efficaces.

Hic stillet de cereo in fontem in modum crucis, sic dicens: Descendat usque ad effectu.

Hic mittat cereum in aquam et faciat inde crucem: Hic omnium peccatorum usque ad emundetur.

Hic extrahatur cereus: Ut omnis homo usque ad renascatur.

Hic mutet vocem quasi legendo, dicens: Per Dominum. Qui regnat. Finita benedictione fontis, mittat Sacerdos oleum in aquam crucem faciendo ipsa billione quæ est in vase olei, sic dicens: Conjunctio, et cetera ut supra, p. 16.

Deinde mittat sanctum chrisma, crucem faciens de ipso chrismate cum ipsa billione quæ est in vase chrismatis, sic dicens: Fecundetur, et cetera ut supra ibid.

Tertia vice sumat Sacerdos simul oleum et chrisma, et faciat signum crucis in aqua, sic dicendo: Conjunctio, et cetera ut supra ibid.

BAPTISMUS.

Deinde ponat Sacerdos manum dexteram super caput, et invocato nomine ejus dicat ad infantem: N., Abrenuntias Satan

Respondeant patrini et matrina: Abrenuntio.
Item Sacerdos: Et omnibus pompis ejus?
Respondeant patrini et matrina: Abrenuntio.
Tertio dicat: Et omnibus operibus ejus ?
Respondeant patrini et matrinæ : Abrenuntio.

Postea tangat Sacerdos pectus infantis et scapulas de oleo, crucem faciens cum pollice, dicens: Et ego linio te, et cetera ut supra, p. 16. Deinde interroget Sacerdos nomen infantis, dicens ad infantem: Quid vocaris?

Respondeant patrini. N.

Hic interroget Sacerdos, dicens: Credis in Deum, et cetera ut supra ibid.

Item Sacerdos: Credis et in Jesum Christum, et cetera.

Patrini. Credo.

Tertio interroget Sacerdos: Credis et in Spiritum Sanctum, et cetera. Patrini.

Credo.

Tunc interroget Sacerdos: Quid petis?

Patrini. Baptismum.

Item Sacerdos: Vis baptizari?

Patrini. Volo.

Deinde accipiat Sacerdos infantem in manibus suis, et interrogato nomine infantis baptizet eum sub trina mersione, [semel] tantum sanctam Trinitatem invocando: Et ego baptizo te in nomine Patris, et mergat semel; et Filii, et mergat iterum; et Sancti Spiritus. Amen, et mergat tertio.

Si dubietas fuerit in corde Sacerdotis utrum puer vere baptizatus fuerit vel non, accipiat infantem et baptizet eum sub conditione, sic dicendo: Si non es baptizatus, ego baptizo te in nomine Patris, et cetera ut supra.

Tunc patrini accipientes infantem levent eum de fonte. Ut autem surrexerint a fonte accipiat Sacerdos de chrismate in pollice suo dicens: Dominus vobiscum.

Deus Pater Domini nostri Jesu Christi qui te regeneravit ex aqua et Spiritu Sancto quique dedit tibi remissionem omnium peccatorum ipse te liniat chrismate salutis, hic faciat Sacerdos signum crucis in vertice pueri de ipso chrismate cum pollice, in eodem Filio suo Jesu Christo Domino nostro in vitam æternam. Amen.

Postea induatur infans chrismali, Sacerdote interrogante nomen infantis, et ita dicente:

N. Áccipe vestem candidam sanctam et immaculatam, quam perferas ante tribunal Domini nostri Jesu Christi, ut habeas vitam æternam et vivas in sæcula sæculorum.

Deinde interroget nomen infantis, dando ei candelam accensam in manu sua, et dicat: N., Accipe lampadem, et cetera ut supra, p. 17.

Si Episcopus præsens fuerit, statim confirmari eum oportet, et postea communicari si ejus ætatis est, sic dicendo: Corpus Domini nostri, et cetera ut supra ibid.

V.

ORDINES AD FACIENDUM SPONSALIA.

I. From the Pontifical of Egbert, Archbishop of York, Surtees Society, vol xxvii.; and the Pontifical of St. Thomas of Canterbury, now preserved at Douai.

II. From the Sacramentary of Leofric, Sæc. x. ineunt; and MS. Claud. A. iii., British Museum. Sæc. xi.

III. From the "Rede Boke of Darbye," now in the Library of Corpus Christi College, Cambridge. Sæc. xi. med.

IV. From the Pontifical in the Library of Magdalen College, Oxford. Sæc. xii.

V. From the Ely Pontifical, Cambridge University Library. Sæc. xii.

VI. From the Pontifical of Anianus, Bishop of Bangor, A.D. 1268. VII. From the Parish Missal of Hanley Castle, Worcestershire, now in the Cambridge University Library. Sæc. xiii.

VIII. From a Pontifical once belonging to an Abbot of Westminster, now in the Bodleian Library (Rawlinson, 425). Sæc. xiv.

IX. From the Harleian MS., No. 2860, British Museum. Sæc. xv., early.

X. From a Welsh Manual, probably of the Diocese of St. Asaph, in the Library of the Dean and Chapter of Hereford. Sæc. xv.