in quo sanctificatus est, et spiritui gratiæ contumeliam fe

cerit?

VI. De gratia et libero arbitrio.

"Item de gratia, per quam salvantur credentes, et sine qua rationalis creatura nunquam beate vixit; et de libero arbitrio per peccatum in primo homine infirmato, sed per gratiam Domini Jesu in fidelibus ejus redintegrato et sanato; id ipsum constantissime et fide plena fatemur, quod sanctissimi Patres auctoritate sacrarum Scripturarum nobis tenendum reliquerunt; quod Africana, quod Arausica synodus professa est; quod beatissimi pontifices apostolicæ sedis Catholica fide tenuerunt: sed et de natura et gratia, in aliam partem nullo modo declinare præsumentes. Ineptas autem quæstiunculas, et aniles pene fabulas, Scotorumque pultes, puritati fidei nauseam inferentes, quæ periculosissimis et gravissimis temporibus, ad cumulum laborum nostrorum, usque ad scissionem charitatis, miserabiliter et lachrymabiliter succreverunt; ne mentes Christianæ inde corrumpantur, et excidant a simplicitate et castitate fidei, quæ est in Christo JESU, penitus respuimus, et ut fraterna charitas cavendo a talibus auditum castiget, Domini Christi amore monemus. Recordetur fraternitas malis mundi gravissimis se urgeri, messe nimia iniquorum, et paleis levium hominum se durissime suffocari. Hæc vincere ferveat, hæc corrigere laboret, et superfluis cœtum pie dolentium et gementium non oneret: sed potius certa et vera fide, quod a sanctis patribus de his et similibus sufficienter prosecutum est, amplectatur."

Ur Carisiacorum canonum Hincmarus, ita Valentinorum horum author habitus est Ebbo Gratianopolitanus episcopus, S. Remigii apud Remenses quondam monachus, et alterius Ebbonis (cui deposito successit in Remensi archiepiscopatu Hincmarus) nepos: qui idcirco in synodi proœmio ex omnibus episcopis solus una cum archiepiscopis nominatur, et collaborasse eis quam maxime prædicatur. De quo Hincmarus, quem canones isti

maxime pupugerunt, in prioris operis ad regem Karolum dedicatoria, ægri sui animi sensum ita aperuit.

"Miramur de tantis et talibus viris, archiepiscopis et episcoporum primoribus, maxime autem de Ebone, qui religiosus est, ut audivimus: quippe sicut ab ipsis pene cunabulis sub religione et habitu regulari nutritus in Remensis Ecclesiæ monasterio, ubi requiescit sanctus Remigius. In quo loco religioso suam exegit ætatem, quousque a domino Ebone avunculo suo, tunc Remorum archiepiscopo, ibidem diaconus consecratus, et abbas monachorum ad regularem ordinem tenendum et gubernandum constitutione episcopali est ordinatus. Quemque ita humilitatis tenore nutritum et humilitatis locum appetere, et tenere velle dicimus, ut illi et omnibus scriptum est: Si spiritus potestatem habentis ascenderit super te, locum tuum ne dimiseris. Spiritus enim potestatem habentis, spiritus est superbiæ, locus autem noster est humilitas, quam a se vere locus munitus et turris fortitudinis nos discere jubet: Discited a me, inquiens, quia mitis sum et humilis corde. Quamque pro loco tuto contra elationis ac jactantiæ spiritum, præfatum religiosum virum obnixe tenere velle audivimus, et pro certo credimus. Et idcirco discredimus ista capitula ab eo confecta: quia prætermissis aliorum consacerdotum nominibus, solius Ebonis nomen cum archiepiscopis est ibidem jactanter, ut quibusdam videtur, expressum; et quod quam maxime in hoc ipse collaboraverit, (quasi e regione sit sensum, ut etiam cum archiepiscopis major cæteris et doctior in sententia fuerit. Hoc enim de sancto Augustino qui in conciliis Africanis scientia et labore ac vigilantia major extitit, nequaquam invenimus. Nam et ipse sanctus Augustinus non solum se cæteris coepiscopis, privatam gloriam quærens, non prætulit, nec præferri permisit, verum se aliis supposuit, cum ipse plus aliis laboraverit: sicut in epistolis ad sanctum Innocentium papam scriptis, et ad alios apostolicæ sedis præsules, qui

b Flodoard. lib. 3. cap. 15.

d Matth. cap. 11. ver. 29.

Eccles. cap, 10. ver. 1.

legere voluerit invenire valebit. Neque de ullo episcoporum in ullis conciliis taliter legimus: nisi forte apostolicæ literæ propter evidentem causam aliquem coepiscoporum ad hoc negotium cum archiepiscopo suo ex nomine designari decreverint; sicut de Augustodunensi episcopo in epistolis beati Gregorii legimus. Quanto magis iste religiosus et vir cautus in hujusmodi se efferre noluisset, aut præferri despectis ac prætermissis cæteris coepiscopis, permisisset?"

Illæ vero Scotorum pultes, quas Hieronymum imitati perstringunt in sexto canone Valentini patres, ad novemdecim capitula sunt referendæ, quæ in quarto canone " syllogismis ineptissime conclusa" fuisse dixerant : vel ut idem canon in Lingonensi synodo postea repetitus, planius appellat : "Capitula numero novemdecim syllogismis ineptissime ac mendacissime a quodam Scoto conclusa." Nimirum, ut in capite nono vidimus, a Johanne Erigena Scoto; de quo Remigius Lugdunensis archiepiscopus, qui Valentino huic concilio non modo interfuit, sed etiam præfuit, acerbam hanc protulit sententiam. "Sicut ex ejus scriptis verissime comperimus, nec ipsa verba Scripturarum adhuc habet cognita: et ita quibusdam phantasticis adinventionibus et erroribus plenus est, ut non solum de fidei veritate nullatenus consulendus, sed etiam cum ipsis omni irrisione et despectione dignis scriptis suis (nisi corrigere et emendare festinet) vel sicut demens sit miserandus, vel sicut hæreticus anathematizandus."

Quæ cum minus percepisset Cæsars Baronius, concilium Valentinum contra "Scotos quosdam vagos homines, quorum princeps Gotteschalcus," coactum fuisse censuit ; qui "de prædestinatione et præscientia Dei, de gratia et libero arbitrio pravas opiniones in vulgus spargere laborarent ex quibus catholica doctrina corrumperetur." In quem errorem non suos solum induxit, Binium et

e Hieronym. Proœm. in lib. 1. Commentar. Hieremiæ de Cœlestio, ut videtur, Pelagii Britonis discipulo, verba faciens.

f Eccles. Lugdun. de trib. epistolis, pag. 1073. B.

g Baron. Annal. tom. 10. ad ann. 855. sec. 1.

h Bin. not. in Concil. Valentin.

Possevinum, sed nostrum quoque Calvisium, hominem antiquorum temporum magis quam rerum peritum, cum synodum scribit "celebratam Valentinam a Carolo Calvo rege Galliæ: in qua iterum Godeschalci Scoti errores de prædestinatione damnati sint." In qua brevi notatione, tria non levia errata liceat animadvertere. I. Quod synodum a Carolo Calvo rege Galliæ celebratam fuisse dicat; cum ipsius synodi præfatio episcopos illos convenisse asserat, ex jussione Lotharii imperatoris, in cujus ditione sita erat Valentia, cum tribus illis provinciis quarum episcopi illuc convenerant. II. Quod Gotteschalcum ex Gallia Belgica (ut ostendimus') oriundum, Scotum faciat : quam patriam ex illa Scotorum in sexto canone mentione facta, primus affinxit illi Baronius. III. Quod in synodo Valentina Gotteschalci de prædestinatione doctrinam damnatam fuisse scribat: quum adversariorum ipsius, Scoti et Hincmari adeoque ipsius Carisiacæ synodi, hac de re sententiam in hoc concilio explosam fuisse constet. Nam et novemdecim capitula a Johanne Scoto composita, et quatuor capitula ab Hincmaro in synodo Carisiaca contra Gotteschalcum edita, his verbis in quarto concilii hujus canone sunt rejecta," Capitula quatuor, quæ a concilio fratrum nostrorum minus prospecte suscepta sunt; propter inutilitatem, vel etiam noxietatem, et errorem contrarium veritati: sed et alia novemdecim, syllogismis ineptissime conclusa, &c. a pio auditu fidelium penitus explodimus: et, ut talia et similia caveantur, per omnia, auctoritate Spiritus sancti, interdicimus."

Ad quosnam vero spectet, qui sequitur quintus canon; non est adeo exploratum. Hincmarus in citata ad Karolum epistola, hujusmodi quid a se dictum fuisse inficiatur : sed postquam quatuor illa Carisiaca capitula ab ipso edita fuerant, in Gotteschalci scriptis illud se invenisse asserit. Ad verba illa respiciens, ut videtur, quæ in superioribusTM

i Possevin. apparat. in Valentino Concil.

k Calvis. Chronolog. an. Christ. 855.

Supra, cap. 2. pag. 14.

Supra, cap. 4. pag. 44.

a nobis sunt producta: "Baptismi sacramento eos emit; non tamen pro eis crucem subiit, neque mortem pertulit, neque sanguinem fudit." Verum ipsi quoque Hincmaro, saltem tacite et e latere notam impegisse videri possent hic Valentini patres. Sic enim in quarto capitulo Carisiaco, nullum fuisse hominem defendit, pro quo passus non fuerit Dominus: ut neget interim passionis ejus mysterio redemptos, non infideles modo, sed etiam non credentes, ea fide, quæ per dilectionem operatur. In qua definitione illud a Lugdunensi Ecclesia maxime reprehensum fuisse ostendimus; " quod" Dominus Jesus Christus etiam pro impiis in sua impietate pereuntibus dicatur passus; et tamen fidelis quisque fideliter baptismo ejus regeneratus, mysterio passionis ejus affirmetur non esse redemptus."

Scribit et alibi idem Hincmarus, "petentibus, licet non impetrantibus communionem, ipsam ex desiderio fidelem postulationem prodesse posse: si non præscientia Dei ex retributione justitiæ fuerunt in massa perditionis totius humani generis relicti ad pœnam; sed gratia Dei ex eadem massa prædestinati ad gloriam." Cujusmodi dictorump occasione, temporibus illis nata est quæstio: "quomodo recte et fideliter possit intelligi, tota humani generis massa merito primæ transgressionis ad æternum interitum damnata? cum proculdubio omnium electorum numerus ex ipsa esset assumendus, divina prædestinatione ac præscientia æternaliter præcognitus et præordinatus ad vitam æternam." De cujus quæstionis absolutione, inter Lugdunensis Ecclesiæ scripta, habetur libellus: in cujus fine, ab authore (qui alius ab eo qui ad Carisiaca capitula respondit, vel ob hanc ipsam judicii diversitatem, fuisse putatur,) primarium hoc inter reprobos et electos discrimen statuitur; quod "maneat' in illis etiam primæ præ

n Supr. in fine cap. 7. pag. 81.

• Hincmar. Remens. opusc. contra Hincmar. Laudunens. Capitulo 48.

P Vid. supra Eclogas ex Floro cap. 10. pag. 155.

9 Tom. 9. biblioth. Patr. part. 1. pag. 1077. A. (edit. Colon.)

Ibid. pag. 1082. D.