intentione præcircumftantionata, neque illicitum videtur, neque Superftitiofum.

propofitio patet. Namr.

tia, &c. Et poftea fubditur, Hac omnia operatur vnus atque idem Spiritus diuidens fingulis provt vult.Non eft igitur imaginandum quod indifferenter omnibus candelis, & femper illo die, & eadem Miffarum hora, conferatur à Deo regulariter talis virtus immanens, cuius eft præferuare ædificia ab incendiis: quinimò contra tales obferuationes ftudiosè inuehunt Doctores. Nam &

ipfe Apoftolus Galat 4. dicit Obferuatis tempora, dies, horas & annos, vbi protinus fubiungitur, timeo fortè ne fine caufa laborauerim. Ex hac radice glof. Guillelmi fuper loco præallegato in decretis, ait, contra quofdam portantes fuper fe quædam breuia videlicet. Quicunque portauerit fuper fe iftud breue non periclitabitur fic vel fic,aut illud bonum,vel illud fibi continget, vbi confequenter fubdit: Proculdubio reprobandum eft nec portandum. Scribuntur enim quædam breuia cum quibufdam verbis fanctis & caracteribus aliquibus, ex quibus quorundam error credit illis cedulis ineffe virtutem ad tales effectus confequendos, fed totum eft vanum ad talem intentionem.

1. Corint. 4. hil eft reiiciendum quod cum gratiarum actione accipitur, caufam ftatim fubiungens ait, fanctificatur enim per verbum Dei & orationem. Vnde Nicolaus de Lira amplius dicit, quod ficut aqua benedicta confert ad delendum venialia, pari modo cibus verbo Dei fignatus, valet contra peccata venialia. Quemadmodum igitur indubitanter laudabile eft præmittere benedictionem principiis prandiorum, & quarumcunque comeftionum per orationes præcipuas, fimiliter videtur commendabile, vt quadam vniuerfali benedictione , per determinatas orationes, huic rei propitias, fanctificentur, ficut & femel victualia ex diuerfis domibus illata, ne minifter Ecclefiæ grauetur per fingulas domos difcurrendo:Vnde hoftia pacificæ per oblationem consecrabantur: deinde in tres partes diftribuebantur, quarum vna incendebatur ad honorem Dei: alia pars erat Sacerdotis : tertia erat offerentium, & ea vefcebantur in eodem loco vel in Hierufalem tanquam cibo confecrato, vt habetur Leuitici 7. Huic etiam atteftatur confuetudo valdè vniuerfalis in diuerfis dicecefibus, vbi fpecialiter circa feftum Pafchæ ob reuerentiam communicationis fpiritualis cibi, confecrantur alia efculenta, quatenus occupatio magis affidua,fic circa ciborum fumptionem, & omnia participant quandam fpiritualitatem: ficut etiam ez confecrantur quæ deferuiunt Euchariftiæ Sacramento, vt Altare, afa,mappæ,& huiufinodi.

PRO

PROPOSITIO IV.

Secunda obferuantia practica, fi eo modo fiat, quo expofita eft, eft illicita, vana & fuperftitiofa.

H

Ac propofitio apparet ex principio in capite huius materiæ præmiffo: Nam ea funt vana & illicita quæ ex falfa phantafia alicuius procedunt, fecundum quam prætendimus aliquid consequi per aliqua media tanquam per caufas, ex quibus talis effectus non eft natus prouenire: Sic autem accidit in praEtica huius fecundæ obferuantiæ. Dicit enim quod in pœnali Septimana, ponuntur fcapulæ porcine ad Altaria, vel includuntur in Altaribus, & leguntur fuper ea quatuor Paffiones, 4. Euangelia, fcilicet in die Palmarum, Feria 3. Feria 4. & bona Feria 6. fequentibus, quibus fic lectis creditur quod huiufmodi fcapulis acquiratur virtus talis, quod cruces facte de craneis illarum feapularum habeant virtutem præferuandi homines à periculis maris, & ab inimicis corporalibus, fcilicet raptoribus, & ab omnibus infortuniis. Hanc autem practicam effe fuperftitiofam videre facile eft difcurrenti per eius particulas. Vnde ipfa crucis fignacula poffunt confiderari, vno modo, provt funt quædam forma artificiales: corporum autem artificialium forme procedunt ex conceptione artificis, & cùm nihil aliud fint quàm conceptio, ordo & figura, vt dicitur primo phyficorum, non poffunt habere naturalem virtutem ad agendum:inde eft etiam quod corpora artificialia ex impreffione cœleftium corporum, nullam virtutem fortiuntur inquantum funt artificialia, fed folùm fecundum

materiam naturalem; propter quod Auguft. 10. de cinit. Dei reprobat Porphyrium quendam ponentem, quod quædam imagines fub certis conftellationibus fabricatæ ratione figuræ, obfequerentur fimilem virtutem cum rebus quarum forent imagines. Non igitur cru es fecundum quod funt quædam formæ artificiales, fortiuntur aliquam virtutem: Si verò crux confideretur in ratione figni veræ crucis, fic præ dicatur fuæ virtutis præconium contra poteftates fpiritales nequitiæ in cœleftibus: fed tunc non refert in qua materia fit tale fignum, neque ex lectura alicuius Euangelij fibi confertur virtus quam habuit ex hora Paffionis. Neque ipfi Cruci fic factæ ineft aliqua virtus permanens quemadmodum magneti, inckt virtus attractiua ferri, quamuis, ob reuerentiam veræ Crucis, immo verò potius ipfius Crucifixi ex intuitu deuotionis fidelium, Deus interdum mira per fignum Crucis operatur. Sicut enim fecuri non ineft virtus permanens ipfius artis, nifi quando artifex actu mouet fecurim; fic neque Sacramentis, neque Reliquiis, neque figno Crucis. aut verbis ineft virtus in actu, nifi motus fummi artificis ad illos effecus ad Ctus ad quos determinatæ funt, tunc fpecialiter concurrat. Rurfus nunc ipfa lectio Paffionum eft inftituta, ad conferend m talem virtutem contra quæcunque pericula : Velle igitur verba facra extendere ad virtutem, quæ neque immediatè à Chrifto ipfius eft collata, neque per auctoritatem Ecclefiæ, est fuperftitiofum & vanum. Sic enim quidam Parifius putabat verba confecrationis Euchariftiæ poffe fanare Regem, eo quò transferunt panem in Corpus Chrifti „ Bb 3

190

non attendens hujufinodi verba ad certum effectum effe determinata,ex virtute per miniftrum Ecclefiæ à Deo decollata.

Relinquitur igitur friuolum effe, quod ratione lectionis dictorum Euangeliorum, adueniat Crucis fignaculis tunc factis, quædam vniuerfalis virtus, quæ eis intrinferetur, & per quam inexiftentem & permanentem eorum portatio liberet indifferenter ab omni periculo: Non enim Deus contulit rebus facris quicquid & quantum potuit,fed quantum placuit: Velle autem ad vlteriora eas extorquere, eft extra ordinem diuinitùs inftitutum exorbitare.

HÆC propofitio patet conformiter ex fupradictis. Nam ob reuerentiam Dei & Sanctorum, licet portare in collo Reliquias Sanctorum, Euangelia, orationem Dominicalem & fimilia, & ob reuerentiam in tali portatione exhibitam, pium eft fiduciam concipere de adjutorio Dei & Sanctorum. Sed quia ipfis verbis, nec à Deo, neque ab Ecclefia quafi ex auctoritate Dei, est collata virtus fanatiua: fi quis per talia verba intendat confequi quafcunque fanitates, talis ex falfa opinione procedit, & fit contractus

quidam tacitus cum antiquo aduerfario, cum quo femper nobis bellum eft indictum, & nullius focietatis pactum igitur & pari modo refponderi poffet ad obferuantiam fcripturarum, quibu fcribi ur. Lutum fecit Dominus exfputo, & Iefus autem per medium illorum ibat. Verum, quia diligenter obferuantibus tempus & horam fcribendi fufpicio fatis apparens eft, quod opinantur illis verbis tunc acquiri aliquam virtutem fpecialem, quæ operatur effectus per cos affectatos. Quo circa per fuos paftores deberent informari, ne talibus phantafiis fiduciam adhiberent, eo quod effent friuola, & à malignis fpiritibus procurate quæ fub fpecie boni nouerunt verfutiam fuam palliare,& diuerfis laqucis animi non refiftentem implicare.

PROPOSITIO VI.

In die Palmarum Cruces facere iuxta tenorem quarta obferuantia, penitùs fuperftitiofum eft, procedens ex ludificata mente.

Ac propofitio patet, quia licet poffit piè interpretando concedi, quod tales Cruces ob reuerentiam

Dei & fuæ amariffimæ Paffionis, ad fui memoriam ponerentur in agris, & concipere fiduciam præferuationis ex diuino munere gratuitè exhibito, tamen credere quod ipfis crucibus inquantum fic & tali tempore compofitis, infit virtus,per quam præferuent fegetes contra grandines & tempeftates, in peris aut burfa delatæ præferuent fuos portatores ab aura mala, & aliis tempeftatibus, eft ex eis velle confequi effectus, qui ex eis non funt nati haberi, & qui non funt fui offi

cij.

cij. Vnde ficut in rebus naturalibus diuina fapientia præfixit rebus determinatam virtutem ad determina

& non

tos effectus, & ad tales licitum eft applicare tales virtutes, amplius extendere: pari modo eadem ipfa diuina fapientia determinatam virtutem impofuit myfticis rebus, & fecundum tales virtutes licet procedere: amplius autem extendere procedit ex phantaftica opinione mentium ludificatorum ex Diabolica illufione; v. g. Miffa ordinata eft in memoriam Paffionis Chrifti, conferens viuis & defuntis pro relaxione culpæ, & impetratione gratiæ. Si quis autem volens eam vlterius trahere, credat fibi ineffe virtutem ad fanandum ægritudines corporales, aut ad fruAtuum vbertates, tanquam ex virtute in Milla exiftente, cum illud non fit officium Miffa, neque talis virtus collata legitur ineffe: incurrit fic credens vitium fuperftitionis, procedens ex falfa opinione, imo abutens rebus diuinis. Etenim cum homines fint variarum affectionum & indeterminatas habeant phantafias, notorium eft, quod fequi tales credulitates, eft à rebus diuinis auferre ordinem diuinæ fapientiæ, quæ in omnibus hanc obferuat regulam, quod indidit rebus à fe factis determinatas virtutes ad determinatos effectus. Fiunt autem Miffe ad impetrandum præmemoratos effe&tus, non quidem quafi ipfis Miffis credatur indicta virtus talium effe&tuum, fed ob reuerentiam Dei & ex fiducia ipforum Sanctorum fperando auxilium provt nouerunt congruere ad falutem animarum noftrarum.

PROPOSITIO VII. Diuerfas fore obferuantias superstitiofas in diuerfis locis, mirandum non eft, penfatis eorum originalibus radicibus.

Hæc propofitio apparet : Nam HA conftat Chriftianum populum præceffiffe ex gentili quondam populo,qui idololatriæ deditus fuit plenus ritibus fuperftitiofis: Et quamuis prædicatio Euangelica idololatriã expulit,& alios errores directè contra fidem obuiantes: tamen fæx cius non fuit ad liquidum exinanita, quin remanerent quædam reliquiæ variarum obferuationum, ficut apparet exprefsè in obferuantiis circa nouilunium, & dierum Ægyptiarum. Et provt multi nolunt in die Lunæ aliquod nouum opus. inchoare, vt tunicam nouam induere : & fic de aliis diuerfis ritibus in diuerfis terris. Præterea homines negligendo bona fpiritualia immoderatè, inhærent bonis corporalibus circa propria corpora : Et res exteriores propter quod nimia folicitudine femper fomniant media perueniendi ad ea quæ diligunt. Sathanas igitur ex demeritis talium hominum nouit fe transfigurare in Angelum lucis, accipiens permiffionem fub fpecie pietatis fallendi homines fic fupercuriofos, generando phantafiam, quod diuina verba & alia myftica præter id ad quod diuinitùs ordinantur, habeant virtutes ad tales effectus, qui verfantur in affectibus eorum. Ingerit enim fe Dæmon affectibus fic inordinatis, ac per hoc fibi quodammodo fubditis, vt multiplicius cos variis erroribus illaqueet. Nec obftar quòd in principio in talibus obferuationibus,