Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

Certificatorium factum super Executione Mandati prædicti.

REVERENDISSIMO in Christo patri et domino, domino Thomæ, permissione divina, Cantuariensi Archiepiscopo, totius Angliæ Primati et Metropolitano; auctoritate illustrissimi in Christo principis, et domini nostri domini Edwardi Sexti, Dei gratia, Angliæ, Franciæ, et Hiberniæ regis, Fidei Defensoris, ac in terra Ecclesiæ Anglicanæ et Hibernica Supremi Capitis, sufficienti auctoritate fulcito, Johannes Gibbon civilium legum professor, vestræ celsitudinis observantissimus, pariter eidem addictissimus, decanatus vestr' beatæ Mariæ Virginis de Arcubus London' Commissarius, omnem quæ decet reverentiam et obedientiam tanto reverendissimo patri debitam cum honore. Mandatum illustrissimi et potentissimi domini nostri Regis, præsentibus annexum, nuper accepimus, cujus vigore pariter et auctoritate omnes et singulos rectores, presbiteros, &c. Dat' vicesimo secundo die mensis Junii, anno Domini millesimo quingentesimo quinquagesimo tertio.

XLIV.

ALL THE SUBMISSIONS, and Recantations of Thomas Cranmer, late Archbishop of Canterbury, truly set forth both in Latin and English, agreeable to the Originals, written and subscribed with his own Hand.

VISUM ET EXAMINATUM PER REVERENDUM PATREM ET

DOMINUM,

DOMINUM EDMUNDUM EPISCOPUM LONDON.

ANNO MDLVI.

1. The true copy of the First Submission of Thomas Cranmer, late Archbishop of Canterbury, which afterward by inconstancy and unstableness he the said Thomas Cranmer did cancel, the original whereof was sent to the Queen's Majesty and her Privy-Council, as followeth :

Forasmuch as the King and Queen's Majesties, by consent of their parliament, have received the Pope's authority within this

[This is a reprint, from a copy belonging to Mr. Todd, of the original pamphlet published by Cawood. See above, p. 129; Strype, Memorials, vol. iii. p. 233; Todd, Life of Cranmer, vol. ii. p. 472.]

realm, I am content to submit myself to their laws herein, and to take the Pope for chief head of this Church of England, so far as God's laws, and the laws and customs of this realm will permit.

Thomas Cranmer.

2. The true copy of the Second Submission of the said Thomas Cranmer, which he the said Thomas did advisedly subscribe with his own hand, and did not afterward revoke it, the original whereof was also sent up to the Queen's Majesty and her said Council, as before:

I, Thomas Cranmer, doctor in divinity, do submit myself to the Catholic Church of Christ, and to the Pope, Supreme Head of the same Church, and unto the King and the Queen's Majesties, and unto all their laws and ordinances.

Thomas Cranmer.

3. Tertium scriptum Cranmeri sua ipsius manu exaratum, et per eum in Buccardo exhibitum London' Episcopo.

I am content to submit myself to the King and Queen's Majesties, and to all their laws and ordinances, as well concerning the Pope's supremacy as others. And I shall from time to time move and stir all other to do the like, to the uttermost of my power, and to live in quietness and obedience unto their Majesties, most humbly, without murmur or grudging against any of their godly proceedings. And for my book which I have written, I am contented to submit me to the judgment of the Catholic Church, and of the next General Council.

Thomas Cranmer.

4. Quartum scriptum Cranmeri sua ipsius manu exaratum, et per eum in Buccardo exhibitum London' Episcopo.

Be it known by these presents, that I, Thomas Cranmer, doctor of divinity, and late Archbishop of Canterbury, do firmly, steadfastly, and assuredly believe in all articles and points of the Christian religion and Catholic faith, as the Catholic Church doth believe, and hath ever believed from the beginning. Moreover, as concerning the Sacraments of the church, I believe unfeignedly in all points as the said Catholic Church doth and hath believed from the beginning of Christian religion. In wit

[merged small][ocr errors]

ness whereof I have humbly subscribed my hand unto these presents, the xvi. day of February, MDLV.

Thomas Cranmer.

5. The true copy of a Fifth Submission of the said Thomas Cranmer, written and subscribed with his own hand in the presence of Master Henry Syddall, and of one called Frater Johannes de Villa Garcina, a notable learned man, as followeth.

Ego, Thomas Cranmer, anathematizo omnem Lutheri et Zuinglii hæresim et quodcunque dogma sanæ doctrinæ contrarium, confiteor vero et credo firmissime unam sanctam et Catholicam Ecclesiam visibilem extra quam salus non est, atque ejusdem in terris supremum agnosco caput Episcopum Romanum, quem fateor summum esse pontificem et papam ac Christi vicarium, cui omnes tenentur subesse fideles. Jam quod ad sacramenta attinet, credo et colo in sacramento Eucharistiæ verum Christi corpus et sanguinem sub speciebus panis et vini verissime citra ullum tropum et figuram contenta, conversis et transubstantiatis pane in corpus et vino in sanguinem Redemptoris divina potentia. Atque in sex aliis sacramentis (sicut in hoc) id credo et teneo quod universa tenet Ecclesia ac sentit Romana. Credo insuper purgatorium locum, ubi ad tempus cruciantur defunctorum animæ, pro quibus sancte et salubriter orat Ecclesia, sicut et sanctos colit, ad illosque preces effundit. Demum in omnibus me profiteor non aliud sentire quam Ecclesia Catholica et Romana tenet: ac per me pœnitet quod aliud unquam tenuerim ac senserim. Deum autem supplex oro, ut pietate sua mihi condonare dignetur, quæ in illum et ejus Ecclesiam commisi, fideles simul rogo et obsecro, ut pro me preces effundant, eos autem qui meo aut exemplo aut doctrina seducti sunt, per sanguinem Jesu Christi obtestor, ut ad Ecclesiæ redeant unitatem, idemque dicamus omnes, ut non sint in nobis schismata. Postremo sicut me subjicio Catholicæ Christi Ecclesiæ ejusdemque supremo capiti, ita me submitto Philippo et Mariæ Angliæ Regibus, atque eorum legibus et decretis, et testor Deum optimum maximumque, hæc in nullius gratiam, nullius metu a me confessa, sed ex animo et libentissime, ut meæ et aliorum simul conscientiis consulam et prospiciam.

Per me, Thomam Cranmer. Testes hujus subscriptionis, Frater Joannes de Villa Garcina.

Henricus Sidallus.

6. The true Copy of a Sixth Submission of the said Thomas Cranmer, written and subscribed with his own hand, as followeth.

Ego, Thomas Cranmer, pridem Archiepiscopus Cantuarien' confiteor, et doleo ex animo, quod gravissime deliquerim in cœlum et adversus Anglicanum regnum, immo in universam Christi Ecclesiam, quam longe sævius persecutus sum quam olim Paulus, qui fui blasphemus, persecutor, et contumeliosus. Atque utinam qui Saulum malitia et scelere superavi, possem cum Paulo quem detraxi honorem Christo et Ecclesiæ utilitatem recompensare. Verum meum utcunque animum latro ille evangelicus solatur. Ille namque tunc tandem ex animo resipuit, tunc illum furti pertæsum est, quum furari amplius non liceret : et ego (qui meo officio et auctoritate abusus, et Christo honorem, et huic regno fidem et religionem abstuli) jam tandem Dei maximi beneficio ad me reversus, agnosco me omnium maximum peccatorem, et cupio si qua possem Deo primum, deinde Ecclesiæ, et ejus capiti supremo, atque regibus, toti demum Anglicano regno condignam reddere satisfactionem. Verum sicut latro ille felix, quum non esset solvendo quas pecunias et opes abstulit (quum nec pes nec manus affixæ cruci suum officium facerent) corde et lingua duntaxat (quæ non erat ligata) testatus est quod reliqua membra essent factura, si eadem qua lingua libertate gauderent; illa confessus est Christum innocentem, ea objurgabat impudentiam socii, eadem anteactam vitam detestatus et peccatorum veniam impetravit, et veluti clavi quadam paradisi fores aperuit: hujus exemplo non mediocrem concipio de Christi misericordia spem, fore ut mihi peccata condonet. Manibus et pedibus careo, quibus quod destruxi iterum reædificare valeam, (relicta enim sunt tantummodo labia circa dentes meos) sed vitulos labiorum nostrorum recipiet, qui est supra quam credi possit misericors. Hac igitur concepta spe libet hunc offerre vitulum, hanc minimam et corporis et vitæ partem litare. Confiteor in primis meam erga Deum opt. max. ingratitudinem, agnosco me omni indignissimum beneficio et pietate, dignissimum vero omni non tantum humano ac temporali sed divino et æterno supplicio, quod in Henricum VIII. et maxime in ejus uxorem Reginam Catherinam vehementissime deliqui, quum divortii causa et auctor extiti: quæ sane culpa, omnium hujus regni malorum et calamitatum seminarium fuit. Hinc tot proborum neces, hinc totius regni schisma, hinc hæreses, hinc

tot animorum et corporum strages obortæ sunt, ut vix possim vel ratione complecti. Sed quum adeo sint hæc gravia initiaque dolorum, aperui fateor ingentem fenestram hæresibus cunctis, quarum ego præcipuum egi doctorem et ducem. In primis vero illud vehementer meum excruciat animum, quod sacrosanctum Eucharistiæ Sacramentum tot blasphemiis et contumeliis affecerim, negans Christi corpus et sanguinem vere et realiter sub speciebus panis et vini contineri: editis etiam libellis quibus veritatem pro viribus impugnabam: in hac sane parte non solum Saulo et latrone deterior, verum omnium quos terra unquam sustinuit sceleratissimus. Domine, peccavi in cœlum et coram te. In cœlum, quod mea causa tot caret cœlicolis, quod cœleste hoc beneficium nobis exhibitum negavi impudentissime. Peccavi et in terram, quæ tamdiu hoc sacramento misere caruit, in homines quos ab hac supersubstantiali esca revocavi, tot occisor hominum, quot inedia perierunt. Defraudavi defunctorum animas hoc jugi et celeberrimo sacrificio. Atque ex his omnibus manifestum est, quantopere etiam post Christum in ejus vicarium injurius extiti, quem libris etiam editis potestate privavi. Propterea magnopere et impensissime oro summum pontificem, ut mihi ob Christi clementiam condonet, quæ adversus illum ejusque apostolicam sedem commisi. Ac serenissimos Reges Angliæ, Hispaniæ, &c. Philippum et Mariam supplex oro, ut regia qua pollent clementia mihi velint ignoscere: totum etiam regnum, immo universam Ecclesiam rogo et obsecro, misereantur hujus miseræ animæ, cui jam præter linguam nihil est reliquum, quo possim illatas injurias et damna resarcire. Præcipue vero quia tibi soli peccavi, oro, clementissime Pater, (qui omnes, ad te venire quamlibet facinorosos et cupis et præcipis,) me propius et cominus digneris intueri, sicut Magdalenam et Petrum respexisti, vel certe sicut latronem ex cruce aspiciens, tuæ gratiæ et gloriæ promissione dignatus es pavidum et trementem animum consolari, ita etiam solita et nativa tua pietate oculos misericordiæ ad me convertas, necnon tuo me digneris alloquio, dicens, Salus tua ego sum, et in die mortis, Hodie mecum eris in Paradiso. Scriptum est hoc anno Domini 1555. mensis Martii 18.

Per me, Thomam Cranmer.

« ZurückWeiter »