Abbildungen der Seite
PDF
EPUB
[graphic]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

1121 LIB. VIII. DE PERTINENTIBUS AD SACRAM. EXTREM. UNCT., ORD. ET MATRIM. 1122

undique perfectum, iterationis periculo subjiceretur; quemadmodùm optimè atque ad rem omninò apposité annotavit Natalis Alexander, Theolog. dogmat. et moral., de Sacram. Ordin., cap. 1, art. 7, § 2, in fin., inquiens: Unde, si quis horum rituum, qui ad materiam vel formam pertinent, secundùm varias theologorum opiniones, in ordinatione fuisset omissus, v. g., manuum impositio prima, vel adjuncta oratio, aut calicis cum vino et aquà, et patenæ cum hostià traditio, adjunctave formula verborum, aut unctio, aut denique manuum impositio postrema, vel hæc verba ipsum concomitantia : Accipe Spiritum sanctum, etc., supplere deberet episcopus quod in ordinatione fuisset incautè prætermissum, ut colligitur ex cap. Pastoralis, et ex cap. Presbyter, extra. de Sacramentis non iterandis.

XII. Quia autem nonnulli non infimi theologi dixerunt impositionem manuum præambulam porrectioni instrumentorum simul cum hâc in unam coalescere materiam, quâ, unà cum verbis ab episcopo instrumenta exhibente prolatis, prima confertur sacerdotalis potestatis pars, conficiendi nimirùm corpus Christi; idcircò sacra congregatio scitè animadvertens præviam illam manuum impositionem jamdiù antea peractam, non posse moraliter conjungi cum traditione instrumentorum que postmodùm fieret, ut etiam hujus opinionis in re tanti momenti rationem aliquam haberet, totam ordinationem sub conditione iterandam rescripsit.

CAPUT XI.

De protestatione in aliquas synodos insertâ, et per archidiaconum, episcopi nomine, ante ordinationem repetità, per quam episcopus ordines collaturus protestatur se intentionem non habere ordinandi regulares aut canonico impedimento irretitos: et de ordinatis ad majores ordines ab episcopo in missà, non ab ipso celebratâ, sed à sacerdote ; de quà re in synodo episcopali aliquando disceptatum est.

1. In Pontificali Romano habetur edictum quo episcopus ordines collaturus, sub pœna excommunicationis, præcipit ne quisquam canonico impedimento irretitus ad ordines suscipiendos accedere audeat. Idem solent episcopi in suis synodis clariùs adhuc edicere et explicare, ac præcipuè solent illorum audaciam censuris compescere qui, emendicato et ficto patrimonii titulo quo reverà carent, ad sacros ordines promoveri præsumunt. Hæc omnia laudabiliter fiunt, neque ulli sunt reprehensioni obnoxia. At plerique episcopi, his diligentiis nequaquàm contenti, alias ulteriores adhibent quæ non omnibus probantur : solent quippe, priusquàm sacræ ordinationis cæremonias incipiant, per archidiaconum aliumve publicè denuntiare se intentionem non habere ordinandi irregulares censuris innodatos, carentes legitimo patrimonio, aut beneficio, vel litteris dimissorialibus proprii ordinarii, etc. Quanquàm autem præsumendum sit unicum ejusmodi protestationis scopum esse deterrere qui, aliquo ex enuntiatis vitiis laborans, ad ordines sacrilegė suscipiendos se accingit; ne enim gravis peccati reus fiat, tenetur episcopus absolutam intentionem habere ordinem conferendi homini præsenti, cui manus imponit et consueta porrigit instrumenta, quemadmodùm rectè animadvertunt Navarrus, consil. 5, de Tempor. ordinat.; Gobat, theolog. xperim., tract. 8, n. 316; et cardinalis de Lugo, de Sacram., disp. 8, sect. 7, n. 119; nihilominus tamen, cùm prædictam protestationem ordinationi praemittit, innumeris scrupulis et animi anxietatibus occasionem præbet, et quandoque etiam probabilis et prudens dubitatio exinde excitatur num reverà quis fuerit legitimè ordinatus, eò quòd aliquo ex enuntiatis impedimentis esset obstrictus. Quare, ne cum maximo totius christianæ reipublicæ detrimento et perturbatione dubii atque incerti ministri sacris ministeriis addicantur, prestat omninò ut episcopus ab illa generali protestatione abstineat: quod opporsune monet citatus de Lugo, his verbis: Ego quidem

nam •

usum talis protestationis nullo modo probo; tum quia in ritibus ecclesiasticis fundamentum non habet, licèt in Pontificalibus antiquis et modernis apponatur formula quà ordinandi monentur ex parte episcopi ne ullus accedat irregularis, absque ætate, vel facultate legitima, etc., in nullo tamen Pontificali invenitur talis protestatio de defectu intentionis......; tum etiam quia, licèt existente gravissima causâ, posset aliquando episcopus habere intentionem sub conditione...... Cæterum ejusmodi voluntas conditionata universalis cum omnibus haberi non potest absque gravissimis inconvenientibus, propter dubia quæ inde oriuntur circa valorem Ordinis. Minus itaque decet aliquid synodo inseri quod prædictam protestationem contineat, aut eidem æquivaleat : etenim, cùm synodaies sanctiones sint de se stabiles et perpetuæ, simile edictum in synodo promulgatum incertos redderet etiam ordines ab episcopis successoribus conferendos : quamvis enim isti nihil fortasse dicant quo significent se non habere intentionem quemquam initiandi qui canonico detineatur impedimento, semper nihilominùs dubitari poterit an suam intentionem conformaverint synodali statuto nondùm

revocato.

II. At quid faciendum, si reipsà contingat aliquem canonico impedimento ligatum ordines recepisse ab episcopo qui eam solemnem protestationem sacræ caremoniæ præmisit? Fusè de hâc questione à nobis actum est in nostro tractatu de Sacrificio missæ, sect. 2, § 70, ubi ex sacræ congregationis concilii sententia diximus interrogandum episcopum, si sit superstes, à quo ordines sunt collati; et si is asserat suam intentionem verè alligasse præmisse protestationi, ordinationem diximus absolutè iterandam ; si verò dubia et incerta remaneat episcopi intentio, eo quòd non satis constet quâ mente eam protestationem emiserit, et an illi reverà suam aptaverit intentionem, ordinatio erit sub conditione repetenda. Quare, ad consulendum conscientiarum securitati et quieti, omnemque dubitationem de re sanè gravissima removendam, cavere utique debet episcopus ne ullus ad ordines suscipiendos admittatur, qui, diligenti præhabitâ inquisitione, non fuerit dignus et idoneus repertus, omnibusque ornatus qualitatibus quæ à sacris canonibus requiruntur; at, in ipso actu collationis ordinum, opus est ut absolutam habeat intentionem initiandi omnes et singulos, sive à se antea approbatos, sive quoquo modo intrusos, qui ad illos suscipiendos accedunt, et per consuetam materiæ exhibitionem formarque prolationem voti compotes fiunt: neque expedit ut aliquid, ne ad terrorem quidem, tune dicat, unde fas sit ejus intentionis defectum conjicere aut leviter suspicari.

III. Aliam ob causam non semel dubitatum fuit de collatorum ordinum validitate. Quidam episcopus Græci ritus, cui, ob ingravescentem ætatem et adversam corporis valetudinem laboriosum erat missam celebrare, cùm esset ordines collaturus, eam per alium sacerdotem fieri curabat, eoque sacrum peragente, ipse consueto ritu ordines conferebat. Dubitatum fuit de ordinationis ita peractae validitate, et quid de eá sentiendum ab Apostolicà Sede quæsitum. Rei examen commissum fuit sacra congregationi sancti Officii, nobisque, qui ejusdem consultoris officium tunc gerebanius, demandatum ut in scriptis sensum nostrum panderemus. Mandato obsequentes dissertationem elucubravimus, quà prædictam ordinationem illicitam quidem, sed validam ostendimus. Illicita quòd fuerit, saltem quoad ordines sacros, nullo labore demonstravimus: etenim, si antiquam Ecclesiæ disciplinam respicimus, indubitatum est, primis dun taxat exceptis temporibus quibus ob ferventes perse cutiones integrum non erat fidelibus in unum locum congregari, ordinationes non alibi, nisi intra eccle siam fuisse celebratas: quocirca S. Gregorius Nazian zenus, Carm. de vità suà, Maximo Cynico, Constan tinopolitana sedis invasori, exprobravit, quòd Eccle sia exclusus, in ædibus cujusdam Aulodi fueri

[ocr errors][ocr errors][merged small][merged small][ocr errors][merged small]

DICTIONNAIRE

D'ASCÉTISME,

COMPRENANT :

1. UN DISCOURS PRÉLIMINAIRE

RÉSUMANT L'HISTOIRE GÉNÉRALE DE L'ASCÉTISME DEPUIS L'ORIGINE DU MONDE JUSQU'A

NOS JOURS ;

2o L'EXPOSÉ ET LA SOLUTION

DE TOUTES LES QUESTIONS SPECULATIVES ET PRATIQUES DE LA théologie mysTIQUE ;

3° LES NOTICES BIOGRAPHIQUES ET BIBLIOGRAPHIQUES

DES PRINCIPAUX auteurs ascÉTIQUES, ORTHODOxes, depuis jésus-Christ Jusqu'A NOS JOURS ;

4. L'HISTOIRE SOMMAIRE

DES FAUX MYSTIQUES ET DE LEURS ERREURS;

5° LE CATALOGUE GÉNÉRAL, PAR ORDRE CHRONOLOGIQUE,

DES PRINCIPAUX AUTEURS ET OUVRAGES MYSTIQUES;

6. UNE TABLE MÉTHODIQUE DES MATIÈRES

PROPRE A FACILITER L'Étude RAISONNÉE DE LA THÉOLOGIE MYSTIQUE.'

PAR LES ABBÉS J.-C. G. ET J.-C. P.

PUBLIÉ

PAR M. L'ABBÉ MIGNE,

ÉDITEUR DE LA BIBLIOTHÈQUE UNIVERSELLE DU CLERGÉ,

OU

DES COURS COMPLETS SUR CHAQUE BRANCHE DE LA SCIENCE FCCLÉSIASTIQUE.

TOME PREMIER.

2 VOLUMES, Prix: 14 francs.

S'IMPRIME ET SE VEND CHEZ J.-P. MIGNE, EDITEUR, AUX ATELIERS CATHOLIQUES, RUE D'AMBOISE, AU PETIT-MONTROUGE, BARRIÈRE D'enfer de PARIS.

1853.

[ocr errors][ocr errors]

DISCOURS PRÉLIMINAIRE.

Nous nous proposons dans ce discours de présenter une esquisse historique de l'ascétisme, et quelques considérations générales qui n'ont pu trouver place dans cet ouvrage parmi les articles détachés.

Ce Dictionnaire de mysticisme est véritablement un traité complet de la théologie mystique et de tout ce qui s'y rattache, soit au point de vue doctrinal, soit au point de vue pratique, soit au point de vue historique

Doctrine, expérience, maximes des Pères et des plus illustres ascètes, bibliographie, place que le développement de l'ascétisme occupe dans le développement de l'histoire du genre humain : telle est la matière de ce travail. Si ces choses ne sont pas neuves par elles-mêmes, et ce serait un malheur qu'elles le fussent, du moins il n'existe encore pas une collection de matériaux aussi complète ni aussi facile à consulter que celle-ci pour s'éclairer sur la question du mysticisme et de l'ascétisme.

Nous nous empressons de déclarer tout en commençant, que notre tâche na consisté qu'à choisir les meilleures sources et à y puiser. Nous avons fait une comparaison générale de ce qui a été écrit sur cette importante matière, depuis saint Denys l'Aréopagite jusqu'à saint François de Sales.

C'est à Scrham que nous avons fait les plus larges emprunts, à cause de la grande métnode et de la parfaite exactitude théologique de l'auteur. Mais ce Dictionnaire est complété par les travaux de Pierre de Blois, Ferrari, de Rodriguez, saint Jean d'Avila, sainte Therèse, saint Jean de la Croix, saint Bonaventure, saint François de Sales, Surin, Courbon (1), Gosselin (2) et autres, pour les articles ascétiques; de Feller, de Godescard, de Bergier, de Rohrbacher, de la Biographie universelle pour la partie biographique et bibliographique.

Quoiqu'il n'y ait en apparence aucun ordre raisonné dans un dictionnaire, cependant ici les articles sont reliés entre eux par groupe, au moyen de renvois, en sorte qu'on y trouve véritablement la marche d'un traité scientifique; et sur chaque point on y verra la doctrine appuyée sur l'Ecriture sainte, les saints Pères, la pratique des saints, et sur les meilleures autorités. Une table méthodique des matières relie par un facile enchaînement les articles épars dans le Dictionnaire.

La pensée principale de ce discours, celle qui domine et gouverne tout l'ouvrage, celle d'après laquelle toutes les autres se coordonnent est celle-ci : qu'il existe pour tous ceux qui s'occupent de ces délicates matières, une nécessité absolue de se conformer à la doctrine et à la pensée de l'Eglise exprimée par des autorités universellement respectées.

Dans tout ce qui touche à la religion, dans toutes les parties de la science sacrée, la raison n'intervient que pour confirmer, par des considérations qui lui sont naturelles, les vérités fournies par les sources approuvées de l'Eglise; en sorte que son rôle n'est jamais d'inventer du nouveau, mais de chercher quelques motifs nouveaux quand, dans sa faiblesse native, elle peut en trouver, pour corroborer les vérités enseignées par l'Eglise et l'Ecriture sainte. Voilà son rôle, qui n'est pas fort considérable; aussi nous devons remercier Dieu qui a voulu que le chemin de nos destinées éternelles fût éclairé par une autre lumière que celle de la raison vacillante de l'homme, et que dans des affaires de cette importance l'homme s'en rapportât surtout à Dieu lui-même. Or, si ce que nous disons est vrai quand il s'agit des vérités enseignées par la théologie dogmatique et morale, on peut dire que cela est incomparablement plus démontré quand il s'agit de la théolo

(1) Etats d'oraison.

(2) Hist. littér. de Fénelon, art. Quiétisme.

DICTIONN. D'ASCETISME. I.

1

« ZurückWeiter »