AD USUM DIOCESIS CAMERACENSIS, AB ILLMO ET REVERENDMO DOMINO D. FR. DE SALIGNAC AC JUSSU Illuftrmi & Reverendmi Domini D. HENRICI - MARIÆ- CAMERACI, Ex typis SAMUELIS BERTHOUD, Typographi M. D C C. LXXI X. DE SALIGNAC DE LA MOTTE FENELON, ARCHIEPISCOPUS DUX CAMERACENSIS, SACRI ROMANI IMPERII PRINCEPS, COMES CAMERACE SII, &c. Parochis, Vicariis & aliis Sacerdotibus noftræ Dicecefis, SALUTEM ET BENEDICTIONEM. ELICIS memoriæ deceffores noftri Illuftriffimi ac F Reverendiffimi Domini GUILLELMUS DE BERGUES, FRANCISCUS VANDERBURK, & GASPAR NEMIUS, Manuali perficiendo omnem operam multâ cum laude dederant. Verum quotidiano Paftorum ufu jam pridem detrita jacent pœne omnia, quæ excufa erant exemplaria. Undè novam editionem approperari neceffe eft. Neque tamen eft animus Manuale à veteri diverfum inftituere. Imò majorum veftigiis infiftere, eorumque placita amplecti juvat. Pauciffima tantùm occurrunt, quæ temporum diverfitati accommodanda effe videntur. Abfit verò ut in hoc private opinioni quidquam indulferimus. Infignes fiquidem viri ex noftrâ Metropolitana Ecclefiâ delecti, quorum peritia, fagacitate & pietate Vicariatus nofter hactenus floruit, ea fingula patriis moribus aptari ftuduerunt. , Cæterùm ut brevitati optandæ confulatur, ab omni eruditione inveftigandâ origine rerum & ab omni dogmaticâ differtatione temperandum effe duximus, hoc unum fcilicet affequi fludentes, ut fingula quæ in praxi paffim gerenda funt, femotâ omni fpeculatione, in promptu fint, & primâ fronte perfpecta habeantur. Reliqua apud Theologos, vel hiftoricos, vel rituum indagatores præfto effe, paftores norunt. Porrò in his omnibus quæ facrum ritum attinent, duæ funt Auguftini regula quas religiosè fectari veliEpift. Lv. mus. Altera hæc eft, omnia, . . . . ad Januar. quæ neque fan&tarum Scripturarum auctoritate continentur, nec in concilio Epifcoporum ftatuta inveniuntur, nec confuetudine univerfæ Ecclefiæ roborata funt, fed pro diverforum locorum diverfis moribus innumerabiliter variantur, ita ut vix aut omnino numquam inveniri poffint caufæ, quas in eis inftituendis homines fecuti funt, ubi facultas tribuitur, fine ullâ dubitatione refecanda exiftimo. En vides, piiffime lector, refecanda effe omnia quæ tum omni auctoritate, tum omni caufà fperande ædificationis omnino carent. Neque vero prætexere licet leviufculas rudis & indocilis vulgi opiniones, aut ufus temerarios. Pronum quippe eft, plebem imperitam multa, quæ minus decent, in divinum cultum fenfim invehere. Noftrum autem eft hunc cultum ad purum excoquere, ne fuperftitio fubrepat, & hæretici malè infultent. ea ad Januar. Altera hæc eft Auguftini fententia, quâ priorem temperari oportuit. Totum hoc genus rerum libe- Epift. LIV. ras habet obfervationes, nec difciplina ulla eft in his melior gravi prudentique Chriftiano, quàm ut eo modo agat, quo agere viderit Ecclefiam, ad quam fortè devenerit. Quod enim neque contra fidem, neque contra bonos mores effe convincitur, indifferenter eft habendum, & propter eo rum, inter quos vivitur, focietatem fervandum est.... ad quam fortè Ecclefiam veneris, ejus morem ferva, fi cuiquam non vis effe fcandalo, nec quemquam tibi. ... Ipfa enim mutatio confuetudinis etiam quæ adjuvat utilitate, novitate perturbat. Ex quibus profectò liquet hanc effe faluberrimam Auguftini regulam, ut ea, quæ abfque ullâ adificationis causâ invaluerunt & in apertam fuperftitionem redundant, refecta fint, ea vero quæ non funt contra fidem neque contra bonos mores, & habent aliquid ad exhortationem vitæ melioris ubicumque institui videmus, vel instituta cognofcimus, non folùm non improbemus, fed etiam laudando & imitando fectemur. Quemadmodum enim coercenda eft plebis fuperftitio, ita etiam frangenda videtur recentiorum criticorum audacia, qui ritum afperiori reformatione ita attenuant, ut veluti exfanguis & exfuccus jaceat. Hinc homines creduli, fuperftitionis amantes, & averfantes interiorem cultum, quo quifque abnegat femetipfum & tollit crucem fuam, & Chriftum fequitur, avido ore captant cærimonias, quæ fuis cupidi |