Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

250

ENTRETIENS SUR LA RELIGION.

tout sera dévoilé. Dieu justifiera sa conduite. Nous verrons que sa sagesse, sa justice, et sa bonté sont toujours d'accord et inséparables. C'est notre orgueil et notre impatience qui font que nous ne voulons pas attendre ce dénouement. Au lieu de nous servir du rayon de lumière qui nous reste, pour sortir de nos ténèbres, nous nous perdons dans un labyrinte de disputes, d'erreurs, de systêmes chimériques, de sectes particulières, qui troublent non-seulement la paix présente de la société humaine, mais qui nous indisposent pour la vraie vie de toutes les intelligences, qui n'ont plus d'esprit propre, ni de volonté propre, parce que la même raison universelle les éclaire, et le même amour souverain les anime. Jusqu'ici vous avez voulu posséder la vérité. Il faut à présent que la vérité vous possède, vous captive, et vous dépouille de toutes les fausses richesses de l'esprit. Pour être parfait chrétien, il faut être désapproprié de tout, même de nos idées. Il n'y a que la catholicité qui enseigne cette pauvreté évangélique. Imposez donc silence à votre imagination : faites taire votre raison. Dites sans cesse à Dieu : Instrui

sez-moi par le cœur et non par l'esprit; faites-moi croire comme les saints ont cru; faites-moi aimer comme les saints ont aimé. Par là vous serez à l'abri de tout fanatisme, et de toute incrédulité. »

C'est ainsi que M. de Cambrai me fit sentir qu'on ne peut être sagement déiste sans devenir chrétien, ni philosophiquement chrétien sans devenir catholique.

.DE

SUMMI PONTIFICIS

AUCTORITATE

DISSERTATIO.

[merged small][ocr errors]

DE

SUMMI PONTIFICIS

AUCTORITATE

DISSERTATIO.

QUERIS

UÆRIS à me, N. quid sentiam de summorum pontificum auctoritate. Præsto est responsum. Ea, quam amplector sententia, ita in medio posita est, ut non desperem Transalpinos vestros nostrosque Cisalpinos doctores, eo temperamento conciliari posse ; neque tamen spero criticos in eam sententiam descensuros esse: sobriè sapere nolunt; temperata quæque aspernantur. Nihil est abnorme ac devium, quod illis non arrideat. Nihil est arduum, quod tueri non audeant. Hos sanè plus quàm hæreticorum sectas Ecclesiæ metuo; siquidem catholico nomine personati, intra septa Ecclesiæ impunè grassantur. Hos sæpenumero audivi dicentes, Romam gentilis imperii caput in causa fuisse, cur Romani pontifices christianæ reipublicæ primatum affectaverint, et credulum vulgus superstitioso cultu accepisse, quasi Christi institutum, ambitiosam hanc tanti fastigii invasionem. Hos ad meliorem frugem revocare quivis alius speret; certè non ego. Eos tantùm hic compellare sat erit, qui, pacis et unitatis amantes, fatentur apo

stolicam sedem ex institutione Christi æternum Ecclesiæ catholicæ fore fundamentum, caput atque

centrum.

CAPUT PRIMUM.

Vera Transalpinorum sententia exponitur.

AD propositum non pertinet, ut innumera Conciliorum, Patrum et Scholasticorum testimonia recenseam. In hoc uno totus esse velim, nempe ut ex simplici et præcisa veræ quæstionis definitione plerasque hinc inde disputantium argutias facilè amputes, et perspectum habeas temperamentum, in quo dissentientes theologi tandem consentiant. Hæc est autem assertio mea, quam ex ipsissimis doctissimi cardinalis Bellarmini verbis describere juvat. « Quarta senten

tia, inquit (*), est quodammodo in medio, ponti

(*) Ad pleniorem quæstionis expositionem, fusiùs transcribere juvat Bellarmini testimonium, quod ex parte tantùm laudat Fenelonius. « Quarta sententia est quodammodo in medio, pontificem, » sive hæreticus esse possit, sivé non, non posse ullo modo definire » aliquid hæreticum, a tota Ecclesia credendum. Hæc est commu>> nissima opinio fere omnium Catholicorum..... Videntur quidem hi » auctores (nempe quos antea laudat) aliquo modo inter se dissen» tire, quia quidam eorum dicunt Pontificem non posse errare, si » maturè procedat, et consilium audiat aliorum Pastorum: alii di» cunt Pontificem etiam solum nullo modo errare posse. Sed revera » non dissident inter se. Nam posteriores non volunt negare, quin » teneatur pontifex maturè procedere, et consulere viros doctos : » sed solùm dicere volunt ipsam infallibilitatem non esse in cœtu » consiliariorum, vel in concilio episcoporum, sed in solo pontifice : >> sicut e contrario priores non volunt ponere infallibilitatem in con»siliariis, sed in solo Pontifice. Verùm explicare volunt pontifi

« ZurückWeiter »