Sacerdotis et regis mysteria
Suscepisse constat hunc a femina,
Et qui eum sexus peperit
Sacramenta quoque tradidit.
Et sepulto ferens hinc aromata
Resurgentis prior vidit gaudia,
Et ex culpa vile magis femina
In hac omnes antecessit gratia,
Ut pateat quanto gaudio
Peccantium sit conversio.
Sponsa Christi, tam virgo quam mater,
Cujus palma celebris hæc dies est,
Palma duplex festum præsens geminat,
Virgo carnem, martyr hostem superat.
Hinc igitur psalmi resonent,
Lectiones inde concrepent.
Hæc in viris duplex palma rarior;
Eminet in feminis uberior;
Ut sexus harum est infirmior,
Sic ipsarum virtus mirabilior,
Et ipsarum tanto gratior,
Sit hostia quanto purior.
Integra tam spiritu quam corpore,
Holocaustum verum fit ex virgine.
Ad incensum hujus refer hostia
Rufæ typum et tenellæ vitulæ.
Illic umbra, sed hic veritas,
Si res signis bene conferas.
Quæ cor Deo per se consecraverat,
Per lictorem nunc et corpus immolat;
Consecratus Deo primum animus
Hosti corpus exponit intrepidus.
Christi decus, etc.
Quum in sanctis Deus sit mirabilis,
Præminet in meritum victoriis.
Sed quum dat feminis victoriam,
Quis non cunctis præferat gratiam?
Ut sexus est fragilior,
Hoc sit virtus mirabilior.
Exquisita tormentorum genera
Feminarum superat constantia.
Andreas Quercetanus hanc prosam Abælardo tribuit, auctore Judoc. Clichtoveo, qui ipse sequitur opinionem Democharis et Antonii Bellote; utrum jure an immerito, incertum. Constat tamen hos versiculos in nonnullis olim ecclesiis decantatos, si ad modulationis elegantiam atque gratiam spectas, non Abælardo indignos habendos esse.
Mittit ad Virginem
Non quemvis angelum,
Sed Fortitudinem
Suum archangelum
Amator hominis.
'Cod. junguntur. - Cod. aviam.
hoc loco abrupte deficit, nec pauca deesse videntur.
Fortem expediat
Pro nobis nuntium,
Naturæ faciat
Ut præjudicium,
In partu Virginis.
lib. IV, cap. v. De Observat. Missæ celebr., cap. xv.
Ritus Ecclesiæ laudunensis redivivi, Parisiis, 1662, 4 Elucidatorium ecclesiasticum, Parisiis, 1526, in-fol., in-fol., p. 414, n. 6.
Naturam superet Natus rex gloriæ, Regnet et imperet, Et zima scoriæ Tollat de medio.
Foras ejiciat
Mundanum principem,
Matremque faciat
Secum participem
Patris imperii.
Superbientium
Terat fastigia,
Colla sublimium
Calcans vi propria,
Potens in prælio.
Exi, qui mitteris
Hæc dona dicere ;
Revela veteris
Velamen litteræ,
Virtute nuntii.
Accede nuntia,
Dic Ave cominus,
Dic: Plena gratia,
Dic: Tecum Dominus,
Et dic: Ne timeas.
Virgo suscipias
Dei depositum,
In quo perficias
Casta propositum,
Et votum teneas.
Audit et suscipit
Puella nuntium.
Credit et concipit,
Et parit filium,
Sed admirabilem,
Consiliarium
Humani generis,
Et Deum fortium,
Patremque posteris
In pace stabilem.
Cujus stabilitas
Nos reddat stabiles,
Ne nos labilitas
Humana labiles
Secum præcipitet.
Sed dator veniæ,
Concessa venia,
Per matrem gratiæ,
Obtenta gratia,
In nobis habitet.
Natura' premitur
In partu Virginis,
Rex regum nascitur,
Vim celans numinis,
Et rector superum.
Qui nobis tribuat
Peccati veniam,
Reatus diluat,
Et donet patriam
In arce siderum.
Hanc prosam nondum in lucem prolatam invenimus in codice Sorbonico, n° 1739, qui, sæculo XII vergente, exaratus fuisse videtur. Ea autem cum miraculosis narrationibus, pre
• Hi quinque versus non sunt in Clicthoveo.
cibus, hymnis aliisque in Beatæ Virginis honorem opusculis mixta diu latuit. Extat etiam Montibus Hannoniæ in codice qui ad eamdem ætatem referendus est, ac fere similia complectitur, teste doctissimo viro Oehlero cujus notulas in manibus habemus.
Lux orientalis,
Et amica Dei specialis;
Aula salutaris,
Genitrix pacis generalis,
Virgo triumphalis,
Persona magisterialis ;
Regula moralis,
Regina puerperialis;
Femina regalis,
Fidei calor effigialis;
Fœdere sponsalis',
Sed nulli connubialis,
Nec naturalis
Usus pariendo jugalis;
Spes mea causalis,
Mediatrix sola vocalis ;
Munere pluralis,
Nullaque carnalis
Corruptio fœda sodalis ;
Flos rosa vernalis,
In fructu perpetualis ;
Cujus odor suavis
Vitiis est exitialis ;
Stella diurnalis,
Reverentia catholicalis ;
Mentibus humanis
Non est laus cujus inanis ;
Fons rationalis
Et Christi collateralis ;
Plus quam regalis,
Quia non erit altera talis,
Nec fuit æqualis,
Tam fortis et imperialis;
Mater ovans regis,
In cujus lumine degis
Qui dat in aure gregis
Divinæ dogmata legis;
Largaque manu venialis ;
Hostia paschalis,
Cujus fuit alta sub alis
Gloria vitalis;
Salvatio spiritualis;
Ops medicinalis,
Placatio subsidialis;
Mentio festalis,
Operaria prodigialis,
Dextra maritalis,
Quam non tetigit socialis,
Sed neque rivalis
Se miscuit officialis;
Sic immortalis
Fuit actio spiritualis,
Nobilis, insignis,
Memorabilis, inclyta, mitis;
Strenua, sublimis,
Et tota potenter' herilis;
Jure cluens prole,
Pariens tamen absque dolore;
Splendidior sole,
Cœlesti plena decore,
Fac fore me jure
Sine fine tuæ genituræ.
'Fidei calor effigialis, fœdere sponsalis desunt in Cod. Montano.
Carmen sequens de Sancta Trinitate inter opera Hildeberti Cenomanensis ab editore ejus D. Ant. Beaugendre numeratum est: tribuitur autem Abælardo in antiquo codice Beccensi, unde illud D. Martene in amplissimæ collectionis tomum IX, p. 1092-1097, traduxit. Adde quod auctor, ut animadvertunt scriptores Historiæ litterariæ, postquam Sanctæ Trinitatis mysterium aptissimis verbis definierit, fidei suæ sinceritatem absolute profitetur, ut qui in erroris alicujus suspicionem inciderit, dum Hildebertus, qui nunquam tali criminationi dederit locum, non hac opinionum suarum professione indiguisset.
A et 2, magne Deus,
Eli, Eli, Deus meus,
Cujus virtus totum posse,
Cujus sensus totum nosse,
Cujus esse summum bonum,
Cujus opus quidquid bonum.
Super cuncta, subtus cuncta,
Extra cuncta, intra cuncta;
Intra cuncta nec inclusus,
Extra cuncta nec exclusus,
Subter cuneta nec subtractus,
Super cuncta nec elatus.
Super totus possidendo,
Subter totus sustinendo,
Extra totus complectendo,
Intra totus es implendo.
Intra nusquam coarctaris,
Extra nusquam dilataris,
Subtus nullo fatigaris,
Super nullo sustentaris.
Mundum movens non moveris,
Locum tenens non teneris,
Tempus mutans non mutaris,
Vaga firmans non vagaris.
Vis externa vel necesse
Non alternat tuum esse,
Heri nostrum, cras et pridem,
Semper tibi nunc et idem.
Tuum Deus hodiernum,
Indivisum, sempiternum,
Ad exemplar summæ mentis
Formam præstans elementis.
Nate Patri coæqualis,
Patri consubstantialis,
Patris splendor et figura,
Factor factus creatura,
Carnem nostram induisti,
Causam nostram suscepisti,
Sempiternus, temporalis,
Moriturus, immortalis,
Verus homo, verus Deus,
Impermixtus homo Deus,
Non conversus hic in carnem,
Nec minutus propter carnem.
Hic assumptus est in Deum,
Nec consumptus propter Deum.
Patri compar veritate,
Minor carnis veritate,
' Hildeberti.... Turon. episcopi Opera, labore et studio D. Ant. Beaugendre, Parisiis, 1708, in-fol., 1342. —2 T. XII, p. 136. Cf. t. XI, p. 389.
|
